Gewone benzine en diesel bevatten maximaal 10 procent biobrandstof. Bijgemengde benzine herken je aan de aanduiding E10. Bij diesel staat B7 vermeld. De overheid heeft die bijmenging geregeld om de uitstoot van CO2, fijnstof en stikstofoxiden (NOx) te verminderen, terwijl Nederland overstapt naar volledig elektrisch autorijden. Biobrandstof is namelijk gemaakt van een hernieuwbare bron: biomassa. Dit veroorzaakt minder klimaat belasting dan fossiele bronnen.

Maar het gebruik van biomassa als energiebron heeft ook nadelen. Hernieuwbare bronnen zoals wind, water en zon, zijn op de lange termijn duurzamer. Daarom is de overstap naar elektrisch rijden beter voor het klimaat en het milieu, dan rijden op biobrandstof.

5 tips voor duurzaam rijden

Elke brandstof heeft CO2-uitstoot en veroorzaakt luchtvervuiling. De beste keuzes voor het klimaat zijn daarom:

Biobrandstof in het kort

Wat zijn biobrandstoffen?

Biobrandstoffen zijn gemaakt van hernieuwbare grondstoffen, zoals plantaardig of dierlijk materiaal. Er zijn grofweg twee soorten.

• De oudste soort komt van speciaal hiervoor geteelde landbouwgewassen, zoals palmolie, koolzaad, suikerriet, maïs en graan. Deze grondstoffen worden eerst vergist tot alcohol, wat vervolgens wordt verwerkt tot biobrandstof. Dit type biobrandstoffen heten ook wel conventionele biobrandstoffen.
• Daarnaast zijn er biobrandstoffen gemaakt van afval, zowel plantaardig als dierlijk. Denk aan plantenresten uit de landbouw of uit de industrie, of aan gebruikt frituurvet. Om deze te produceren zijn speciale technieken ontwikkeld. Deze brandstoffen heten daarom ook wel geavanceerde of tweede generatie biobrandstoffen.

Biobrandstof: wel minder klimaatbelasting...

Zowel fossiele brandstof als biobrandstof veroorzaken CO2-uitstoot. Toch is de klimaatimpact van biobrandstof flink lager. Hoe zit dat?

De CO2-uitstoot van autobrandstof heeft twee verschillende oorzaken. Eerst komt er CO2 vrij bij het produceren van de brandstof en het vervoer ervan. Vervolgens is er tijdens het rijden uitstoot door de verbranding van de autobrandstof.

Geen extra CO2

CO2 is alleen schadelijk voor het klimaat als dit leidt tot een toename van CO2 in de lucht. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt CO2 vrij die was opgeslagen in olie diep onder de grond. CO2 die vrijkomt bij de verbranding van biomassa draagt niet bij aan klimaatverandering, omdat deze komt uit planten die de CO2 kort ervoor uit de lucht hebben opgenomen.

Bij het produceren van biobrandstof en fossiele brandstof is het moeilijker de CO2-uitstoot te vergelijken. Bij biobrandstof kan de uitstoot hoog of laag zijn, afhankelijk van het soort biomassa en de manier waarop het is geproduceerd. 

Minder luchtvervuiling?

Luchtvervuiling door autorijden ontstaat vooral door de uitstoot van schadelijke stoffen: stikstofoxiden (NOx) en fijnstof. Dit is haast niet anders met biobrandstoffen. Tenminste: deze maken nauwelijks verschil bij moderne auto's. Want auto’s met een bouwjaar vanaf september 2015 (euroklasse 6) hebben speciale technieken die de uitstoot van NOx en fijnstof al tegengaan.

Biobrandstof kan wél de luchtvervuiling verminderen bij oudere dieselauto’s met een bouwjaar van augustus 2015 of eerder (euroklasse 5 of lager). HVO verlaagt de uitstoot van NOx en fijnstof.

...maar niet per se duurzaam

Biobrandstof heeft ook nadelen voor milieu en klimaat. Biomassa is weliswaar hernieuwbaar, maar niet onbeperkt beschikbaar. Zon, wind en water zijn dat wel. Bovendien hebben deze bronnen een lagere CO2-uitstoot.

Milieubelasting door teelt

Daarnaast zijn voor conventionele biobrandstof (tropische) gewassen nodig zoals maïs, tarwe, en palmolie. Het verbouwen van deze gewassen belast het milieu, vooral omdat je veel land en water nodig hebt. Bovendien kan de teelt ook leiden tot veel CO2-uitstoot als er nieuwe landbouwgrond voor nodig is. Tot slot kan de teelt van deze gewassen concurreren met voedselproductie.

Ongewenste effecten

Ook geavanceerde biobrandstoffen hebben nadelen. Het is lastig om te bepalen hoe duurzaam zij zijn. Wanneer er een grote vraag naar geavanceerde biobrandstoffen komt, kunnen afvalproducten als gebruikt frituurvet duurder worden dan grondstoffen als plantaardige olie. Dit kan ongewenste effecten hebben, zoals fraude met duurzaamheidscertificaten. Of dat producenten biobrandstof gaan maken van echte grondstoffen in plaats van afval.

Biobrandstof: voor de korte termijn

Op de lange termijn zijn water, wind en zon de duurzaamste alternatieven voor fossiele brandstof. Dit betekent dat elektrisch rijden de toekomst is. Van de overheid mogen er vanaf 2030 alleen nog nieuwe auto's in de showroom worden verkocht die elektrisch zijn. Dit kan zowel batterij-elektrisch als waterstof-elektrisch betekenen.

Maar auto’s op fossiele brandstoffen zijn daarna nog niet weg. Om hun uitstoot van CO2, fijnstof en stikstofoxides (NOx) te verminderen, zet de overheid biobrandstoffen in.

Bio-ethanol: biobrandstof voor benzineauto's

De meeste tankstations in Nederland verkopen benzine met 10 procent biobrandstof. Aan de pomp herken je dit aan de aanduiding ‘E10’. De bijmenging bestaat voor 20 procent uit Bionafta, wat voornamelijk wordt gemaakt van gebruikt frituurvet. De rest bestaat uit bio-ethanol.

De samenstelling van grondstoffen voor bio-ethanol wisselt. In Nederland bestaat het voor ongeveer 40 procent uit afvalresten. En zo’n 60 procent uit gewassen die hiervoor speciaal worden gekweekt, zoals suikerriet, suikerbiet, mais of tarwe.

Meeste auto’s geschikt voor E10

Ruim 9 op de 10 auto’s zijn geschikt voor E10. Sommige oude auto’s zijn ongeschikt en hebben benzine nodig met een lagere bijmenging (5 procent: E5). Twijfel je? Bij auto’s vanaf 2018 staat aan de binnenkant van de tankklep of je op E10 kan rijden. Je kan het ook navragen bij de garage of checken op e10check.nl.

Volledige overstap niet mogelijk

Overstappen op volledig bio-ethanol is lastig. Er bestaat E85-benzine, met 85 procent bio-ethanol, maar weinig tankstations bieden dit aan. Zie drivenbynature.org. Bovendien zijn gewone benzinemotoren niet geschikt om te rijden op E85. Je hebt daarvoor een flexifuel-motor nodig.

HVO en FAME: biobrandstof voor dieselauto's

In Nederland bevat diesel maximaal 10 procent biobrandstof. In veruit de meeste gevallen is dit de biobrandstof FAME, wat neerkomt op 7 procent biobrandstof in de diesel. Aan de pomp herken je dit aan de aanduiding 'B7'. Een andere biobrandstof voor diesel is HVO. Beide biobrandstoffen bestaan vooral uit gebruikt frituurvet.

• FAME staat voor Fatty Acid Methyl Ester. Deze biobrandstof staat ook bekend als 'biodiesel'.
• HVO staat voor Hydrotreated Vegetable Oil. HVO heet ook wel 'blauwe diesel' of 'XTL'.

Dieselmotoren slijten extra snel bij hoge percentages FAME. Daarom is het maximumpercentage voor bijmenging in gewone diesel vastgesteld op 7 procent.

Oudere dieselauto? Meer HVO: minder luchtvervuiling

HVO vermindert de luchtvervuiling ten opzichte van fossiele diesel. Met name oudere dieselauto's zijn geschikt om te rijden op HVO, en kunnen zelfs 100 procent HVO aan. Tankstations bieden HVO ook in lagere percentages aan (20, 30 of 50 procent bijmenging). Je vindt ze op drivenbynature.org. Check altijd eerst of de fabrikant jouw merk en type hebben vrijgegeven voor gebruik met HVO.

Geen alternatief voor LPG

LPG staat voor Liquified Petroleum Gas of autogas. In Nederland wordt LPG niet vermengd met biobrandstof. LPG is in feite een restproduct dat ontstaat bij de winning van aardgas en de verwerking van ruwe olie. Daarom werd het lang gezien als duurzame brandstof. Maar LPG is gewoon een fossiele brandstof. Auto’s die rijden op LPG stoten wel iets minder CO2 en fijnstof uit dan auto’s op benzine en diesel.

Er bestaat wel een alternatief voor LPG: bio-LPG. Dit ontstaat als restproduct bij het maken van HVO. In Nederland is het zeer beperkt beschikbaar als autobrandstof. Vooral de industrie gebruikt bio-LPG en het zit in gasflessen voor huishoudelijk gebruik.

Groen gas: alleen duurzaam met certificaat

Je hebt ook aardgas als autobrandstof. Dit noemen we CNG: gecomprimeerd natuurlijk gas. Dit wordt niet vermengd met biobrandstof. Een fossielvrij alternatief voor aardgas bestaat wel: groen gas. Andere namen hiervoor zijn: biogas, bio-CNG of CBG (gecomprimeerd biogas).

Hernieuwbare bron?

De grondstoffen voor groen gas zijn rioolslib en plantaardig en dierlijk landbouwafval, zoals mest en organisch afval. Alleen autogas met een certificaat Garantie van Oorsprong, mag 'groen gas' heten. Dit garandeert dat het gas van een hernieuwbare bron komt.

Overstappen van aardgas naar groen gas is niet erg praktisch: groen gas voor auto's is beperkt beschikbaar in Nederland, zie drivenbynature.org.

CO2 helft lager

Biogas is gunstiger voor klimaat en milieu dan aardgas, hoewel de productie ervan wel meer energie kost. Maar de zeer lage CO2-uitstoot tijdens het rijden zorgt dat de totale CO2-uitstoot toch ruim de helft minder is dan die van aardgas.