Alles wat we eten of drinken, heeft invloed op het milieu. Om voedsel te maken heb je namelijk energie, water, land en grondstoffen nodig. En bij akkerbouw en veeteelt komen broeikasgassen en andere gassen en stoffen vrij die de omgeving kunnen vervuilen of schaden.

Hoeveel en wat voor milieu-impact voedsel of drinken precies heeft, verschilt per product. Voor sommige producten is bijvoorbeeld veel land en energie nodig, terwijl bij andere producten de milieubelasting vooral zit in de bestrijdingsmiddelen.

Bij productie van eten en drinken spelen veel verschillende milieuproblemen.

Landbouwactiviteiten brengen bijvoorbeeld op verschillende manieren broeikasgasuitstoot met zich mee. Productie van kunstmest kost enorm veel energie, wat veel CO2-uitstoot geeft. Ook het energiegebruik van de glastuinbouw is een grote bron van CO2-uitstoot. Mestgebruik gaat gepaard met veel uitstoot van andere broeikasgassen.

In de landbouw komt vooral veel ammoniak vrij: het verdampt uit een mengsel van mest en urine dat over het land wordt verspreid. Daardoor komt er veel stikstof op het land en in het water. Dit kan het bodem- en waterleven verstoren. Bepaalde plantensoorten, die goed groeien op stikstofrijke grond (bramen, brandnetel), kunnen andere soorten verdringen. Hierdoor kan biodiversiteitsverlies optreden, vooral in natuurgebieden die dichtbij landbouwgronden liggen.

Het verbouwen van voedsel kan ook leiden tot ecotoxiciteit. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen (pesticiden) om plagen te bestrijden, is slecht voor de biodiversiteit doordat ze giftig zijn voor bepaalde soorten en bijvoorbeeld insecten hierdoor sterven. Ook raakt water vervuild als bestrijdingsmiddelen en kunstmest erin terecht komen.

Voor productie van voedsel is ook veel landbouwgrond nodig. De ruimte op aarde is beperkt, dus die moeten we goed benutten om de groeiende wereldbevolking te kunnen voeden. Veeteelt kost relatief veel ruimte, vergeleken met teelt van groente en fruit. Dit komt omdat het ook ruimte (en energie en middelen) kost om veevoer te verbouwen. Het omzetten van natuur naar landbouwgrond heeft ook op andere manieren invloed op het milieu. Er wordt bijvoorbeeld bos gekapt om ruimte te maken voor landbouw, vaak voor teelt van veevoer. Deze ontbossing zorgt voor een hogere CO2-uitstoot.

Ook wordt er veel water gebruikt voor het besproeien van land, het telen van veevoer of drinkwater voor dieren. In gebieden waarin water schaars is, kan dit problemen opleveren.

Je kunt verschillende dingen doen om milieuvriendelijker te eten en te drinken. Vlees en zuivel zorgen voor veel milieuproblemen. Door minder vlees en zuivel te eten, maak jij jouw bord dus een stuk milieuvriendelijker. De gemiddelde Nederlander eet meer en ongezonder dan de Schijf van Vijf adviseert. Als je de voedingsadviezen beter volgt, is dat goed voor je gezondheid én voor het milieu.

Ook het voedsel dat je koopt en vervolgens ongebruikt in je afvalbak belandt, heeft impact op het milieu; alle moeite om het te produceren is dan immers voor niets geweest. Zorg er daarom voor dat je zo min mogelijk voedsel verspilt. Kijk dus goed wat je nodig hebt voordat je boodschappen gaat doen, kook op maat en bewaar je eten op de juiste manier. Dat scheelt!

Koop geen kwetsbaar fruit van heel ver weg, want dit is vaak met het vliegtuig gekomen. Eet vooral groente en fruit uit het seizoen.

Daarnaast is het belangrijk om op Topkeurmerken te letten. Topkeurmerken zijn betrouwbare en ambitieuze keurmerken, die je laten zien dat een product met aandacht voor milieu en/of dierenwelzijn is geproduceerd. In de keurmerkenwijzer ontdek je ook welke andere logo’s er zijn en welke wel of niet zo goed zijn.

Meer weten over waar je op kunt letten om duurzaam te eten? Bekijk de tips op Alles over duurzaam eten.