Eieren

Welk ei kies jij: ga je voor een blije kip of vind je vooral het milieu belangrijk? Dierenwelzijn en het milieu gaan niet altijd hand in hand. Let daarom op keurmerken op de eierdoos, de code op het ei én de woorden biologisch, vrije uitloop en scharrel. 

Eieren hebben minder impact op het klimaat dan andere dierlijke producten. Het zijn daarom goede vleesvervanger. Maar bij het kopen van eieren zijn er meer dingen waar je op kan letten, zoals dierenwelzijn en milieu.  

Tips: zo kies jij het juiste ei

  1. 01

    Koop je eieren in de supermarkt? Ga voor eieren met een Topkeurmerk: Biologisch (het groene blaadje), Beter leven 2 of 3 sterren, EKO, Demeter of On the way to PlanetProof. Lees meer over de keurmerken in de Keurmerkenwijzer.

  2. 02

    In de buurtwinkel of op de markt kan je ook nog kooi-eieren aantreffen. Let op de code die op het ei staat: 0 = biologisch, 1 = vrije uitloop, 2 = scharrel en 3 = kooi. Vind je dierenwelzijn belangrijk, bekijk in de tabel wat de termen betekenen voor de leefomstandigheden van de dieren.  

  3. 03

    Kijk op het etiket van koekjes, cake, mayonaise en nog veel meer producten waar eieren in zitten. Zie je alleen ‘eieren’ staan op het etiket? Dan is de kans groot dat ze van kooikippen komen. 

Verse eieren: check het doosje of de code

Er zijn in de EU vier manieren om kippen te houden:  

  • Biologisch 
  • Vrije uitloop 
  • Scharrel 
  • In grote kooien (koloniehuisvesting) 

Verderop op deze pagina lees je wat deze manieren van kippen houden betekent als het gaat om dierenwelzijn en het milieu. De woorden biologisch, vrije uitloop en scharrel zijn wettelijk beschermd. Een ei met de eicode 0 (biologisch) moet dan ook echt biologisch zijn.

Wil je weten onder welke omstandigheden de kip die jouw eitje heeft gelegd heeft geleefd? Dan zijn er twee manier om dat te checken: check de eicode en/of check het doosje. 

Eicode

Op verse eieren staat een code die aangeeft wat voor ei het is en waar het vandaan komt. 

Een ei met eicode en uitleg over wat die eicode over het ei zegt. Check de eicode.
Vergroot afbeelding

Keurmerken op het doosje

Je kan ook op het eierdoosje kijken of de volgende keurmerken erop staan: EU Biologisch (het groene blaadje), EKO, Demeter, Beter leven 2 of 3 sterren en On the way to PlanetProof. Beter Leven 2 en 3 sterren geven garanties over dierenwelzijn. EU Biologisch, EKO, Demeter en On the Way to PlanetProof geven garanties over zowel over dierenwelzijn als milieu.  

In het plaatje hieronder staan de belangrijkste verschillen uitgelegd. Check de Keurmerkenwijzer voor meer informatie per keurmerk. 

Infographic over wat het ei over de kip zegt. Een toegankelijke versie staat onder de infographic.
Vergroot afbeelding

Dierenwelzijn van de kip

Het welzijn van kippen hangt af van hoe goed ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Denk aan op stok gaan, hun ei in een nest leggen, scharrelen, wormpjes zoeken en een stofbad nemen.  

Scharrel, vrije uitloop, biologisch

Vind je dierenwelzijn belangrijk, dan zijn biologische eieren en vrije uitloopeieren een goede keuze. De kippen krijgen ruimte en kunnen naar buiten. Ze kunnen een stofbad nemen en hebben afleiding, zodat ze elkaar niet gaan pikken. Vrije-uitloopkippen en biologische kippen hebben 4 m2 uitloop per kip. Biologische kippen hebben de meeste ruimte per kip, kunnen naar buiten en zich natuurlijk gedragen. 

Bij scharreleieren zijn er grote verschillen: sommige scharrelkippen hebben een flinke uitloop naar buiten, maar er zijn ook stallen zonder buitenruimte. Kippen met Beter leven 1 ster hebben alleen een overdekte uitloop, de andere kunnen ook naar buiten. 

Kooikippen en legbatterijen

Kooikippen hebben van alle kippen de minste ruimte en ze kunnen niet scharrelen. Daarmee scoren ze het minst goed op dierenwelzijn. De bekende legbatterijen (‘gangbare kooien’) zijn in Nederland en de Europese Unie sinds 2021 verboden. In landen buiten de EU (waar ook eieren vandaan komen) zijn nog wel echte legbatterijen. 

In Nederland is nog wel sprake van kooikippen bij koloniehuisvesting. Dan zitten 30 tot 60 kippen in een (grote) kooi. Ze hebben een zitstok, legnest en klein stofbad. Maar de kippen kunnen niet naar buiten en hebben geen natuurlijk daglicht. 

Op de markt en in veel producten: kooi-eieren

In de meeste supermarkten zijn geen kooi-eieren meer te koop, maar in andere winkels en op de markt kan je ze nog wel tegenkomen. Kooi-eieren hebben code 3. 

Kooi-eieren worden ook nog veel verwerkt in producten als mayonaise en cake: als bij de ingrediënten alleen het woord ‘eieren’ staat, zijn het waarschijnlijk kooi-eieren, of zelfs eieren uit legbatterijen (die mogen namelijk nog wel geïmporteerd en verwerkt worden). Wil je zeker weten dat je geen kooi-eieren eet, let dan op de woorden scharrel, vrije uitloop of biologisch op het etiket. 

Eieren en milieu

De grootste milieu-impact van eieren komt door het voer voor de kippen. Voer draagt bij aan vervuiling van het milieu door bestrijdingsmiddelen. En door de kap van tropische bossen om ruimte te maken voor soja- en palmolieplantages. Er is dus veel milieuwinst te behalen bij het voer van kippen.  

Kooikippen

Bij kooikippen is de milieu-impact het kleinst. Door de kleine hokjes kan de kip weinig bewegen en verliest ze weinig energie. Daardoor heeft een kip minder voer nodig om eieren te leggen. 

Biologisch: meer voer uit de regio 

Biologische kippen krijgen minder soja uit de tropen en meer voer uit de regio. Dat heeft allerlei voordelen: er hoeven geen tropische bossen gekapt te worden en water en mest voor de grond komt uit de regio. Voor het voer van biologische kippen worden bovendien geen kunstmest en synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Lees meer over biologische landbouw. 

Kringloopkippen

Kippen kunnen goed gevoed worden met reststromen uit de voedselindustrie. Zo worden producten die niet meer voor mensen eetbaar zijn, ingezet om vlees en eieren te produceren die wel geschikt zijn voor mensen. Er zijn merken eieren die hier al op in zetten.  

Maïs-ei, viergranenei, omega-3-ei: wat zegt dat? 

Woorden als maïs-ei, viergranenei, omega-3-ei of zonnebloem-ei zeggen alleen iets over het voer dat de kippen hebben gehad. Het zegt niets over hoe de kip heeft geleefd. 

Meer informatie

  • De Stichting Blij met een Ei geeft informatie over de legpluimveehouderij (onder meer huisvesting, gezondheid en ei-weetjes).
  • De Dierenbescherming zet zich in voor betere leefomstandigheden voor dieren in de bio-industrie, waaronder kippen.
  • Wakker Dier richt zich op het afschaffen van de bio-industrie.