Een tuin waar veel verschillende soorten leven, met een hoge biodiversiteit, is veerkrachtig. De tuin kan beter tegen plagen, extreme weersomstandigheden en andere verstoringen. Wil je een tuin waarin insecten, vogels en andere dieren zich thuis voelen? Houd daar dan rekening mee bij de inrichting en ga voor een groene tuin. Maak je tuin toegankelijk voor dieren en zorg voor voldoende voedsel, water, schuilplekken en nestmogelijkheden. Dan trek je vanzelf dieren naar je tuin.

Tips voor een diervriendelijke tuin

Het nut van leven in je tuin

Dieren zoals vogels, vlinders, bijen en andere insecten in je tuin leveren niet alleen kijkplezier en gezellig gezoem op. Ze kunnen je zelfs een handje helpen om je tuin gezond te houden en plagen op een natuurlijke wijze te bestrijden. Verschillende vogelsoorten (zoals lijsters), egels en spitsmuizen zijn bijvoorbeeld dol op slakken. Lieveheersbeestjes doen zich tegoed aan bladluizen, terwijl insectenetende vogels ervoor zorgen dat insecten minder snel een plaag vormen. Zo is de koolmees een uitstekende bestrijder van de eikenprocessierups. Bijen, hommels en andere insecten zorgen voor bestuiving van planten. Dat is ook handig als je bijvoorbeeld een fruitboompje in je tuin hebt: zonder bestuiving groeit er geen fruit.

Ook beestjes die je niet ziet, kunnen zorgen voor een gezonde tuin. Wormen en andere bodemdieren woelen de aarde om, breken plantenafval af en zorgen voor een gezonde bodem. Daar profiteren je tuinplanten weer van.

Zorg voor toegang tot je tuin

Wil jij je tuin graag gastvrij maken voor dieren? Zorg dan dat ze in jouw tuin kunnen komen. Sommige dieren zoals egels en amfibieën kunnen bijvoorbeeld niet over schuttingen heenkomen. Een natuurlijke haag is een milieu- en diervriendelijker alternatief. Je kan ook een hekwerk met begroeiing plaatsen. Dieren die over de grond kruipen of springen kunnen dan wel je tuin binnenkomen via de openingen in het hekwerk. Heb je een schutting? Maak dan gaten aan de onderzijde van de schutting. Overleg dit met je buren, zodat je samen kunt kijken hoe je dieren zo makkelijk mogelijk van tuin naar tuin kunt laten gaan.

Een groene tuin

Je maakt jouw tuin aantrekkelijk voor dieren door zoveel mogelijk groen te planten en door te variëren met verschillende plantensoorten. Zo creëer je schuilplekken en voldoende voedsel voor verschillende diersoorten. Kies voor bloemen, kruiden en struiken die verschillen in hoogte en afwisselend bloeien. Op die manier heb je zo lang mogelijk bloeiende bloemen die als voedsel kunnen dienen voor dieren. Inheemse planten zijn de beste keuze: dit zijn planten die van nature in Nederland voorkomen. Plantensoorten die hier thuishoren ondersteunen andere planten en dieren die hier ook thuishoren. Voorbeelden van geschikte bloemen en struiken vind je onder planten en bomen kiezen.

Schuilplaatsen en nestplekken

Dieren hebben plekken nodig om te nestelen, zich te verstoppen en te overwinteren. Bomen en struiken met een dichte takkenstructuur zijn bijvoorbeeld aantrekkelijke schuilplaatsen voor vogels en egeltjes. Een stapeltje stenen of onbewerkt hout vormt een goede schuilplek voor insecten en amfibieën. Met verschillende hulpmiddelen vergroot je de kans dat dieren jouw tuin opzoeken: denk aan nestkastjes of vlinderkasten.

Zorg voor een ‘rommelige’ tuin

Jij kunt dieren ook een handje helpen door je tuin niet ál te goed op te ruimen. Kleine dieren en insecten gebruiken bijvoorbeeld droge bladeren, takjes en snoeiafval om nesten mee te maken. Uitgebloeide planten en struiken vormen schuilplekken voor insecten in de winter. Laat deze dus het liefst staan tot het voorjaar. Daarnaast smullen de vogels van zaden van uitgebloeide planten en gebruiken ze dood materiaal voor de bouw van hun nest. Door dood plantmateriaal over je tuin te verspreiden, zorg je bovendien dat het bodemleven dit materiaal weer om kan zetten in voeding voor planten.

Voldoende voedsel

De planten en dieren in de tuin zijn onderdeel van een voedselkringloop: insecten en vogels eten planten en zaden. Plantenetende insecten worden op hun beurt weer gegeten door andere insecten en dieren waaronder vogels. Bloemen zijn een voedselbron voor veel soorten dieren. Vlinders en bijen zijn blij met bloeiende, nectarrijke bloemen en kruiden. Nectar trekt ook insecten aan die zelf weer als voedsel dienen voor vogels en vleermuizen. Ook in de winter halen dieren nog voedsel uit de zaaddozen van jouw uitgebloeide planten; een goede reden om deze te laten staan. Door goed voor de bodem, planten en insecten te zorgen, kun je andere dieren dus naar je tuin lokken.

Water doet leven

Veel verschillende dieren zijn blij met water in jouw tuin. Een natuurlijke vijver met veel planten, weinig vissen en een oever die geleidelijk afloopt, trekt veel meer dieren en planten dan een kale vijver met harde, steile randen en veel vis. Is de rand te steil, dan kunnen bijvoorbeeld egels er niet meer uitklimmen en erin verdrinken. Help kikkers en egels een handje door een trapje in de vijver te plaatsen. Heb je niet de ruimte voor een vijver? Dan kun je dieren zoals vogels ook helpen met een waterschaal in je tuin. Zo vinden ze in je tuin naast voedsel ook het hele jaar door drinken.

Let op bij tuinonderhoud

Houd bij tuinonderhoud rekening met de dieren die in je tuin leven:

• Snoei het liefst buiten het broedseizoen: het broedseizoen is van 15 maart tot 15 juli.
• Laat bladeren en takken liggen als beschutting en nestmateriaal.
• Ga voor levendig gras door (een deel van) je gazon minder vaak te maaien. Een gazon met hoger gras en bloeiende bloemen zorgt voor voedsel en beschutting voor insecten, zoals bijen en vlinders.
• Vermijd chemische bestrijdingsmiddelen: deze middelen kunnen niet alleen schadelijk zijn voor het milieu, maar ook giftig voor nuttige insecten en andere dieren. Het gif kan via de voedselketen ook dieren hogerop in de keten schaden.

Zo verwelkom je verschillende dieren

Lees hieronder hoe je je tuin aantrekkelijk maakt voor verschillende diersoorten.