Schilderen van hout, muren en plafonds

Meisjes schilderen muur. Schilderen muren en plafonds.
Minder vaak schilderen, maar wel effectief. Dat is de beste manier om milieubelasting door verven tegen te gaan. Een goede ondergrond, hoge kwaliteit verf en een likje onderhoud zorgen daarvoor. Daarnaast kun je ook bij de keuze van verf letten op de milieubelasting. Met de tips van Milieu Centraal voor het verven van hout, muren en plafonds kun je de milieu-impact van je schilderklus zoveel mogelijk beperken.

Verf beschermt en daardoor gaat dat wat je schildert langer mee. Dat is goed voor het milieu want als je de levensduur van iets verlengt hoef je het minder snel te vervangen. Het maakt verschil welke en hoe je het schilderen aanpakt. Verf bevat namelijk schadelijke stoffen en ook de productie en het vervoer belasten het milieu.

Geen enkele verf is in iedere situatie een milieuvriendelijke keuze. Milieu Centraal geeft tips om de juiste verf voor je klus te vinden op de pagina over verantwoord verf kiezen.

Tips voor schilderen

  1. 01

    Is het (opnieuw) schilderen echt nodig? Soms is repareren en bijwerken van de oude verflaag voldoende om iets er weer mooi uit te laten zien. Hardhout, metaal en kunststof hebben de extra bescherming van verf of beits helemaal niet nodig

  2. 02

    Kies de juiste verf voor je klus: geschikt voor de ondergrond waarop je het aanbrengt en de ruimte waarin je het gebruikt. Ongeschikte verf gaat minder lang mee en kan een minder mooi resultaat geven. Je moet de klus dan al snel weer overdoen en dat kost extra verf.

  3. 03

    Ga na of het nodig is om de ondergrond voor te behandelen met bijvoorbeeld voorstrijk of grondverf. Dan hecht de verf beter en blijft de beschermende werking langer in stand.

  4. 04

    Moet de oude verflaag geschuurd of verwijderd worden? Zorg dan voor een goede afvang van het stof. Zo voorkom je dat microplastics uit de oude verf in het milieu terechtkomen.

  5. 05

    Volg altijd de instructies van de fabrikant die op de verpakking staan. Dat geldt niet alleen voor de verf, maar ook voor de producten waar je de ondergrond mee behandelt en voor je kwasten, rollers en dergelijke.

  6. 06

    Controleer elk jaar of kleine reparaties nodig zijn: een likje verf als onderhoud verlengt de levensduur van het geheel.

  7. 07

    Spoel kwasten, rollers en verfspullen nooit uit onder de kraan en spoel resten verf nooit door de gootsteen - ook al zijn ze wateroplosbaar. Pak kwasten en rollers tussendoor in en gooi ze weg als je klus klaar is (of bewaar gebruikte rollers samen met de verf).

  8. 08

    Bij verf op basis van lijnzaadolie is er gevaar voor zelfontbranding. Laat doeken, kwasten en rollers na gebruik goed drogen. 

Kies de juiste verf

Welke verf het beste is, is voor elk klus anders. Om te zorgen dat het resultaat van je schilderklus op hout, muren en plafonds langer meegaat, is het belangrijk dat de verf goed past bij de ondergrond en de plek die je gaat schilderen. Van verf waarmee je veel vierkante meters per liter kunt schilderen (hoge dekkingsgraad), heb je minder nodig. Op de pagina verantwoord verf kiezen ontdek je hoe je de juiste verf kunt vinden en lees je meer over de milieubelasting van verf.

Hardhout, metaal en kunststof

Goed om te weten als je hardhout, metaal en kunststof (bijvoorbeeld tuinmeubelen of kozijnen) wilt gaan schilderen: deze materialen hebben geen verf nodig en zijn vrijwel onderhoudsvrij. Je hoeft het alleen af en toe schoon te maken. Zodra je hardhout, metaal of kunststof eenmaal hebt geverfd, heb je er vanaf dat moment meer onderhoud aan. De verflaag is namelijk veel gevoeliger dan het materiaal zelf en slijt relatief snel.

Voor advies over welke soort muur- of plafondverf geschikt is, kun je terecht bij de betere bouwmarkt en in verfspeciaalzaken.

Onderhoud schilderwerk

Goed onderhoud zorgt dat je langer plezier hebt van je schilderwerk. Regelmatig schoonmaken en controleren draagt daaraan bij. Let daarbij op beschadigingen, slijtage en loslaten.

Een goede truc om te testen of je schilderwerk loslaat, is 'het plakbandje'. Druk een stukje plakband op de droge verflaag. Trekt je bij het lostrekken stukjes verf mee? Dan is het tijd voor een nieuw likje verf. Je kunt ook met een doek over de verf wrijven: als daarna krijtachtig poeder achterblijft, is het ook tijd om opnieuw te schilderen.

Stappenplan hout schilderen

De levensduur van jouw schilderklus staat of valt met voorbereiding en goede uitvoering. Een goede ondergrond is cruciaal, want anders bladdert de verf er bij een klein stootje of beetje regen alweer af. Volg daarom het stappenplan. Lees voordat je gaat schilderen ook de specifieke aanwijzingen op de verpakking van de verf die je hebt gekocht en volg die op. Vergeet bij deuren en draaiende ramen niet om ook de onder- en bovenkant te schilderen.

  • Maak het te verven hout schoon met een passend reinigingsmiddel.

  • Als de oude verf afbladdert, verwijder je eerst de oude verflaag. Voor de meeste verven geldt: de nieuwe verf moet hetzelfde oplosmiddel bevatten als de verflaag waar je overheen gaat schilderen. Weet je niet of dat zo is, verwijder ook dan de oude verflaag.

  • Schuur je een oude verflaag af met een schuurmachine, zorg dan zoveel mogelijk dat de losgekomen verfdeeltjes niet in de omgeving terecht komen. Uit de oude verf komen bij schuren microplastics vrij. Vang daarom het stof af en controleer of stofzak of filter goed werken (leeg ze regelmatig).

  • Vul en egaliseer zo nodig scheuren, gaten en beschadigingen met houtvulmiddel.

  • Schuur het oppervlak op (met schuurpapier met korrel 120) en maak de ondergrond vet- en stofvrij.

  • Is het hout niet eerder geschilderd of heb je de oude verflaag verwijderd, breng dan eerst een geschikte grondverf aan, die past bij de verf die je gaat gebruiken.

  • Werk je met een verfbakje? Houd dan tijdens het schilderen zoveel mogelijk de deksel op de verfpot.

  • Breng als de grondverf voldoende gedroogd is, een eerste laag verf aan. Doe dit niet te dik, dunnere lagen hechten beter, drogen sneller en geven een gelijkmatiger resultaat.

  • Laat de nieuwe verflaag drogen (de droogtijd vind je op de verpakking).

  • Schuur het oppervlak nog eens licht op (met korrel 320) en maak het stofvrij

  • Lak af met een tweede (niet te dikke) laag verf en laat deze goed drogen voordat je het geschilderde oppervlak belast.

Stappenplan muren en plafonds

Ook voor muren en plafonds geldt: als de verf niet goed hecht, laat die eerder los dan de levensduur lang is. Dat is zonde en zorgt voor extra milieubelasting. Goede hechting ontstaat door goede voorbereiding en goed uitvoering. Gebruik onderstaand stappenplan en volg de aanwijzingen op de verpakking van de verf die je hebt gekocht.

  • Maak de te verven muur of plafond schoon met een passend reinigingsmiddel.

  • Als de verf afbladdert, verwijder dan eerst de oude verflaag. Voor de meeste verven geldt: de nieuwe verf moet hetzelfde oplosmiddel bevatten als de laag waar je overheen gaat schilderen. Weet je niet of dat zo is, verwijder ook dan de oude verflaag.

  • Zorg dat de ondergrond goed droog is en gebruik daarvoor indien nodig een ontvochtiger.

  • Komt er poeder van de ondergrond, of zuigt de ondergrond verf op? Geef het plafond of de muur dan een voorbehandeling met een geschikte muurgrondverf (primer op acrylbasis) of een fixeermiddel (voorstrijkmiddel). Een nieuwe muur moet je altijd voorbehandelen. Het middel waarmee je voorbehandelt, moet hetzelfde oplosmiddel bevatten als de verf waarmee je gaat werken.

  • Egaliseer scheuren, gaten en oneffenheden met plamuur. Is de ondergrond beschadigd of niet stabiel, of 'werken' de scheuren nog, gebruik dan glasweefsel of glasvlies. Dat is een behangsoort, waarmee je een soort 'netje' over je muur aanbrengt voordat je die gaat schilderen.

  • Maak de ondergrond vet- en stofvrij met een passend reinigingsmiddel.

  • Breng een laag muur- of plafondverf aan. Doe dit niet te dik, dunnere lagen hechten beter, drogen sneller en geven een gelijkmatiger resultaat.

  • Werk je met een verfbakje? Houd dan tijdens het schilderen zoveel mogelijk het deksel op de verfpot- of emmer.

  • Laat de nieuwe verflaag drogen (droogtijd vind je op de verpakking).

  • Controleer na het drogen of de verf volledig dekt. Zo niet, maak de muur dan stofvrij en breng nog een (niet te dikke) laag verf aan.

Geef verf nieuw leven

Latex inleveren Resten watergedragen muurverf (latex) kun je bij deze punten inleveren. Vind inleverpunt

Ventileren? Altijd!

Bij het verven komen altijd dampen vrij die je beter niet kunt inademen, omdat ze schadelijk kunnen zijn voor je gezondheid. Dat geldt ook voor verf op waterbasis. Daarom moet je tijdens en na het schilderen altijd ventileren.

Gebruik je verf uit een spuitbus? Bescherm jezelf dan ook met een stofmasker, zodat je de verfnevel niet inademt. Ook wanneer je gaat schuren, is het goed om je luchtwegen te beschermen door een stofmasker te dragen.

Spoel kwasten nooit uit

Spoel je kwasten en verfrollers nooit uit onder de kraan. Stoffen in de verf kunnen het oppervlaktewater vervuilen als ze via het riool worden weggespoeld. De meeste verf bevat bovendien microplastics; uitspoelen draagt dus bij aan de in zee. Dat geldt niet alleen voor verf met oplosmiddelen (VOS), maar ook voor verf op waterbasis.

Tussen twee verflagen in kun je kwasten en andere verfspullen inpakken in plastic folie, in een boterhamzakje, huishoudfolie of in aluminiumfolie. Zorg dat er zo min mogelijk lucht bij kan en bewaar de ingepakte spullen op een koele droge plek. Je kunt ze dan weer gebruiken als je de volgende verflaag gaat aanbrengen.

Ben je klaar met schilderen, spoel ook dan je kwasten en rollers niet uit. Laat kwasten drogen en gooi ze daarna weg bij het restafval. Er zijn ook oplossingen te koop waarin je kwasten langer kunt opslaan voor toekomstig gebruik, zonder ze uit te hoeven spoelen. Heb je verf over? Dan kun je de ook bij de verf in het blik doen en samen met de verf bewaren.

Heb je na de klus water of terpentine met verfresten? Terpentine lever je in bij de milieustraat. Bij water laat je de verfresten bezinken. De heldere bovenste laag die dan ontstaat mag je wel doorspoelen, maar let op dat al het bezinksel achterblijft. Het bezinksel veeg je op met een papiertje en dat mag bij het restafval. De verf zelf mag nooit bij het restafval en zeker niet door de gootsteen!

Plastic heeft voor de natuur een nare eigenschap: het vergaat niet. In de natuur of in zee valt het langzaam uit elkaar in steeds kleinere stukjes. De kleine plasticdeeltjes worden ook wel microplastics genoemd. In zee drijft veel plastic, van grote stukken op het water tot bijna onzichtbare stukjes (microplastics) onder water. Dit noemen we ook wel de plasticsoep. Lees meer over plastic in zee en microplastics.

Zorg dat de opening van de roller naar boven wijst, zodat je de houder makkelijk in de roller kunt prikken als je de verf weer gaat gebruiken.

Verf goed bewaren

Verf goed bewaren
Heb je verf over? Bewaar het op de juiste manier, dan kun je het later nog eens gebruiken.

✓ Verf terug in de pot
✓ Deksel stevig op de pot
✓ Pot even op zijn kop zetten
✓ Spuitbus: spuitkop schoonmaken
✓ Verf vorstvrij wegzetten

Verf en kwasten verantwoord weggooien

Een restje verf kun je bewaren om later eventuele kleine beschadigingen bij te werken. Zijn er mensen in je omgeving die binnenkort gaan klussen, of is er misschien een buurthuis die de verf nog goed kan gebruiken? Ook dat is een goede bestemming voor verf die je zelf niet meer nodig hebt.

Verf, voorstrijkmiddel en grondverf die je weggooit, kun je inleveren bij de milieustraat. Nog goed bruikbare muurverf kun je bij sommige gemeenten inleveren. Via de gemeente gaat de verf naar mensen, scholen, verenigingen of wijkcentra die het nodig hebben. Lever vloeibare verfresten en voorstrijkmiddelen altijd apart in.

Lege verfpotten en -emmers mogen wel bij het restafval, maar alleen als ze echt helemaal leeg zijn. Als je kwasten en rollers goed laat drogen, mogen ze daarna ook bij het restafval.

Afvalscheidingswijzer

Verf weggooien De Afvalscheidingswijzer weet wat je moet doen met verfresten en gebruikte kwasten Check het advies