Asbest werd vroeger veel gebruikt omdat het brandwerend is en goed isoleert. Maar het heeft ook een groot nadeel: de kankerverwekkende asbestvezels zijn gevaarlijk als je ze inademt. Zolang asbest goed in ander materiaal vastzit, is er weinig aan de hand. Maar als je gaat zagen, boren of breken in materiaal waar asbest in zit, kunnen er (veel) vezels vrijkomen. Vooral binnenshuis is dat ongewenst: er zijn dan ineens veel vezels op één plek. Die verdwijnen niet door een keer goed te luchten. Je kunt hierdoor langere tijd flink wat vezels inademen. Opruimen van vrijgekomen asbest kost veel geld. Laat daarom vóór je gaat klussen of verbouwen een asbestinventarisatie doen en zorg dat er geen asbest vrijkomt.

Tips en checks voor asbest in huis

Stappenplan voor asbest in huis

1. Ga je klussen of verbouwen in een huis dat voor 1994 is gebouwd? Check met het Advies op maat of je asbest kunt tegenkomen.
2. Is er volgens het advies risico op asbest? Laat dan een asbestinventarisatie doen door een gecertificeerd bedrijf.
3. Asbest op plekken waar je gaat klussen of verbouwen kun je laten verwijderen door een gecertificeerd asbestsaneerbedrijf.

Waar kun je asbest in huis vinden?

Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het bijvoorbeeld vinden in plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, een schouw of vensterbank van imitatiemarmer (‘nepmarmer’), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen. Check de foto’s, infographics en een uitgebreide lijst om te achterhalen waar in jouw huis asbest kan zitten. Wil je zeker weten of ergens asbest in zit? Laat dan een asbestinventarisatie doen.

Asbestwegwijzer IPLO

Op de site van Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) staan afbeeldingen waarop je kan zien waar je in en om huis asbest kunt tegenkomen. Bekijk de afbeelding van mogelijk plekken met asbest in huis en asbest rondom de woning.

Overzicht producten met asbest

In de tabel staat een overzicht van producten waar asbest in kan zitten.

Asbest in vloerzeil of vinyltegels

In vloerzeil en vloertegels van vinyl kan asbest zitten. Tot ongeveer 1985 werden tijdens de bouw vaak harde vinyltegels met asbest gelegd in het toilet en de keuken, hal of badkamer. Ze zijn vaak met zwarte kit aangebracht. Verder was in de periode van 1963 tot en met 1983 vloerzeil met asbest te koop. Vaak zit het in de viltachtige onderlaag (die lijkt op lichtbruin, lichtbeige of lichtgroen karton): dan is het niet-hechtgebonden. Maar het kan ook in het zeil zelf zitten: dan zit het meestal goed vast (hechtgebonden). Over het zeil of de tegels kan later trouwens een nieuwe laag vloerbedekking heen zijn gelegd.

Vloerzeil of vinyltegels met asbest kun je laten verwijderen, maar je kunt er ook andere vloerbedekking overheen leggen. Plak dan een paar stickers op de oude vloerbedekking waarop staat dat er asbest in zit. Lijm de nieuwe vloerbedekking alleen aan de randen vast, dan is het later makkelijker van elkaar te scheiden.

Laat asbestinventarisatie doen

Voordat je in een huis van voor 1994 gaat klussen of verbouwen, kun je het beste een asbestinventarisatie laten doen. Een deskundig bedrijf onderzoekt dan of er asbest in jouw huis zit. Van verdacht materiaal nemen ze een monster, dat laten ze testen in een laboratorium. Je kunt namelijk alleen onder een microscoop zien of ergens asbest in zit.

Geef bij dit bedrijf aan wat je van plan bent in je woning te gaan doen: een kleine plaatselijke klus, renovatie of sloop. Met jouw plannen kan het inventarisatiebedrijf ontdekken wat het doel is van de inventarisatie en of het nodig is om achter afdekmateriaal te kijken. Zo kan er bijvoorbeeld een asbeststandleiding achter een koof weggewerkt zitten. Probeer de inventarisatie zo volledig mogelijk te laten zijn en zoek indien mogelijk bouwtekeningen op. Je kunt beter één keer een inventarisatie laten doen die past bij jouw situatie, dan later ontdekken dat het inventarisatiebedrijf terug moet komen. Dan ben je namelijk duurder uit.

Er zijn 2 soorten inspecties. Bij een visuele inspectie checkt de inventariseerder alle zichtbare plekken in je huis. Hij breekt geen voorzetwanden of aftimmeringen weg om te kijken wat daarachter zit. Komt hij iets tegen waar asbest in kan zitten, dan stuurt hij dat op naar het lab. Je krijgt ook advies of je het asbest beter kunt laten verwijderen of laten zitten, en een inschatting van de kosten. Zo'n inspectie kost rond de € 400. Bij een volledige inventarisatie checkt de inventariseerder ook op plekken die niet zichtbaar zijn: hij kan dus andere materialen wegbreken om te zien wat daarachter zit. Ook hier geldt dat hij verdacht materiaal op kan sturen naar het lab en een advies en inschatting van de kosten geeft. De kosten van zo'n onderzoek zijn ongeveer € 450, afhankelijk van hoeveel extra werk het is om al het asbest te ontdekken.

Asbest in huis laten verwijderen

Asbest in huis kun je het beste laten verwijderen door een deskundig (‘gecertificeerd’) bedrijf. Zij zorgen ervoor dat er zo min mogelijk asbestvezels vrijkomen en maken alles grondig schoon, zodat er geen vezels in je huis achterblijven. In een paar gevallen mag je het asbest ook zelf verwijderen, maar Milieu Centraal raadt dit niet aan.

Gecertificeerde saneerbedrijven vind je via ascert.nl. Het bedrijf neemt je alles uit handen: het doet de melding bij de gemeente en zorgt dat het asbest veilig verwijderd en afgevoerd wordt. Na verwijdering is er altijd een nacontrole waarbij gemeten wordt of er geen asbestvezels zijn achtergebleven in de woning.

Wat kost het om asbest te laten verwijderen?

De kosten van een asbestsanering hangen af van de situatie, de oppervlakte en het aantal ruimtes. Voor één ruimte van maximaal 35m2 liggen de kosten gemiddeld rond de € 850. Voor meerdere ruimtes tot in totaal 50m2 kom je al snel boven de € 1.000 en voor meerdere ruimtes boven de 70m2 moet je rekenen op € 1.500 tot € 2.000.

Let bij een offerte goed op welke kosten meegenomen zijn. Is het afvoeren van het asbestafval er bijvoorbeeld bij inbegrepen, of de eventuele huur van een bouwlift? Maak hier van tevoren duidelijke afspraken over. Zo kom je niet voor verrassingen te staan bij het uitvoeren of betalen van de klus.

Asbest in huis zelf verwijderen

Geschroefde platen (bijvoorbeeld een paar plafondplaten of een vensterbank) en losliggend vloerzeil of vloertegels mag je onder strenge voorwaarden ook zelf verwijderen. Milieu Centraal raadt dit niet aan, omdat er toch een risico is dat er asbestvezels in je huis terechtkomen. Verkeerd verwijderen is gevaarlijker dan laten zitten. Wil je het toch zelf verwijderen? Bekijk deze instructievideo voor het zo veilig mogelijk verwijderen van asbesthoudend plaatmateriaal.

Platen die vastgespijkerd of gelijmd zijn en die je moet loswrikken, mag je niet zelf verwijderen. Ook vloerzeil of vloertegels die vastgelijmd of vastgespijkerd zijn, mag je niet zelf lostrekken. Let op: Vloerzeil waarbij het asbest in de (papieren/kartonnen) onderlaag zit, mag je nooit zelf verwijderen, ook niet als het los ligt!

Wat zijn de voorwaarden voor zelf verwijderen?

• Het gaat in totaal om minder dan 35 m2. Je moet het hele oppervlak in 1 keer verwijderen. Je mag de klus dus niet over meerdere keren verdelen en ook niet een deel zelf verwijderen en de rest laten doen (om de kosten te beperken).
• Het materiaal is niet beschadigd én het asbest is hechtgebonden (bij vloerzeil zit het asbest niet in de papieren/kartonnen onderlaag).
• Het is met schroeven bevestigd (plaat) of ligt los (vloerzeil of vloertegels). Je hoeft dus niet te trekken, wrikken of breken om het los te krijgen.
• Je verwijdert het materiaal in zijn geheel, dus zonder erin te zagen, breken, boren of het te vouwen. Je mag het ook niet in kleinere stukken breken, zagen of snijden om het makkelijker te verpakken of vervoeren.
• Je verwijdert het materiaal zelf. Je schakelt dus geen betaalde klusser of bedrijf in. Onbetaalde hulp van vrienden of buren mag wel.
• Je doet van tevoren een sloopmelding bij de gemeente via het Omgevingsloket. Pas als je toestemming van de gemeente hebt, mag je gaan verwijderen!

Vraag bij de gemeente hoe en waar je het materiaal met asbest mag inleveren. Draag altijd beschermende kleding (bijvoorbeeld een plastic pak over je eigen kleding). En haal van tevoren speciaal plastic om het asbest in te verpakken, vaak kun je dit gratis ophalen bij de milieustraat.

Kleine losse voorwerpen met asbest

Kleine, losse voorwerpen met asbest (bijvoorbeeld een warmhoudplaatje, strijkijzer of bloembak) mag je zelf naar de milieustraat brengen. Vraag voor je het wegbrengt aan de gemeente hoe je het moet aanleveren: vaak moet je het in speciaal plastic inpakken. In sommige gemeenten kun je gratis plastic bij de milieustraat ophalen en zelfs een aanhanger lenen. Op internet wordt ook speciaal plastic verkocht, maar niet alle gemeenten accepteren dit. Check daarom altijd de voorwaarden bij jouw gemeente.

Webshops met asbestproducten

In Nederland en de Europese Unie is asbest verboden, maar niet alle landen hebben het gebruik verboden. In bijvoorbeeld China, Rusland, India en de Verenigde Staten maken bedrijven nog producten waar asbest in zit. Daardoor kun je op verschillende internationale webshops, asbesthoudende producten tegenkomen. Vaak zijn dit goedkope elektrische apparaten, waar hitte-bescherming een rol speelt. Bijvoorbeeld tosti-ijzers, föhns, heatguns, thermoflessen, strijkbouten, grillapparaten, elektrische oventjes, soldeertegels of gaasjes voor boven scheikunde branders. Ook in andere producten kan asbest zitten, zoals in blusdekens, make-up of sierstenen. Soms kun je in de beschrijving van het product op de webshop lezen dat er asbest in het product zit, maar dat staat er niet altijd bij.

Het importeren van asbest, wat je doet als je een product bij internationale webshop besteld, is verboden. Koop je bovenstaande producten uit de 70 landen waar asbest helemaal verboden is, dan weet je in ieder geval zeker dat het product geen asbest bevat. De lijst met landen vind je bij IBA Secretariat (in het Engels).

Wat gebeurt er met het asbest?

Het ingezamelde asbest wordt gestort op speciale stortplaatsen. Er zijn op dit moment nog geen andere manieren om het veilig te verwerken, verbranden kan bijvoorbeeld niet. In 2016 ging 355 miljoen kilo asbest naar zo'n speciale stortplaats.

Meer informatie

• Vragen over asbest in en om jouw huis? Neem contact op met jouw gemeente. 
• Kijk op de Asbestwegwijzer van IPLO waar in je huis of rondom je huis asbest kan zitten.
• Op asbestvrijeschuur.nl vind je informatie over het verwijderen van een asbestdak op een schuurtje.
• Zoek je iemand om te controleren of ergens asbest aanwezig is? Adressen van gecertificeerde bedrijven voor asbestinventarisatie of asbestsanering vind je via ascert.nl.