Tips voor een groene tuin

vrouw geeft planten water met gieter in tuin

Groene subsidies

Groenesubsidiewijzer Bekijk of er in jouw gemeente subsidies zijn voor groene maatregelen, zoals het vervangen van tegels door groen of het aanleggen van een groen dak. Check subsidies
Een groene tuin is het beste voor het milieu. Je geniet zelf van alles wat groeit en bloeit en verwelkomt vogels, bijen en andere dieren. Ook kan een groene tuin goed regenwater verwerken én zit je er in de zomer koeler bij. Bij de inrichting van je tuin kun je veel milieuvriendelijke keuzes maken. Ontdek hier tips om jouw tuin te vergroenen.

In Nederland worden tuinen steeds minder groen. Steeds meer mensen kiezen voor grotendeels of volledig betegelde tuinen. En dat terwijl een groene tuin juist veel voordelen biedt. Met een groene tuin ben je beter voorbereid op de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme hitte, droogte en meer neerslag. Het regenwater kan in een groene tuin beter wegzakken dan in een volledig betegelde tuin. Een groene tuin is daarnaast koeler in hete periodes. Bomen en (hoge) planten bieden natuurlijke schaduw in je tuin.

Daarnaast is een groene tuin goed voor de : vogelsinsecten en andere dieren profiteren ervan. Ook heeft een groene omgeving een positief effect op de gezondheid van mensen. Door je groene tuin slim in te richten, hoef je bovendien niet veel tijd kwijt te zijn aan onderhoud.

Biodiversiteit beschrijft de soortenrijkdom van de natuur: hoeveel verschillende soorten er voorkomen, wereldwijd of in een bepaald gebied. Alles wat leeft heeft zijn eigen rol in de natuur: van plant tot dier, van schimmel tot bacterie. Alle soorten tellen mee en ook de rijkdom aan verschillende ecosystemen én de genetische verscheidenheid binnen soorten wordt met biodiversiteit beschreven.

Wereldwijd en ook in Nederland gaat het zorgwekkend slecht met de biodiversiteit. De natuur is uit balans: soorten sterven uit of worden met uitsterven bedreigd, aantallen nemen af, populaties worden kleiner. In gebieden waar natuur de kans krijgt zal de biodiversiteit onder de juiste omstandigheden weer herstellen.

Lees meer over biodiversiteit en ontdek wat je zelf kunt doen, dichtbij huis én wereldwijd.

Tips voor een groene tuin

  1. 01

    Maak minimaal 60% van je tuin groen. Kies voor de delen die wel verhard moeten worden voor halfverharding, waterdoorlatende klinkers of een terras met brede voegen. Hierlangs kan het water nog de bodem in trekken.

  2. 02

    Een gezonde, groene tuin begint bij een gezonde bodem. Check welke grond jouw tuin heeft en pas hier de bodemverbeteraar op aan.

  3. 03

    Zorg voor verschillende soorten beplanting in je tuin. Kies het liefst planten die van nature in Nederland voorkomen en die biologisch gekweekt zijn.

  4. 04

    Tuinier natuurlijk: kies planten die bij jouw tuin en bodem passen en zet ze op de juiste plek. Daardoor hebben ze minder onderhoud en water nodig, en zijn ze minder vatbaar voor plagen en ziektes.

  5. 05

    Maak je tuin aantrekkelijk voor verschillende diersoorten door te zorgen voor voldoende voedsel, water, schuilplekken en nestmogelijkheden. Zo creëer je een tuin vol leven.

  6. 06

    Bespaar water in je tuin door je regenpijp af te koppelen van het riool en regenwater bijvoorbeeld op te vangen in een regenton. Geef je planten het liefst één keer per week water, in plaats van elke dag een beetje.

  7. 07

    Vergroen plekken die nu nog niet groen zijn: leg bijvoorbeeld een groen dak aan of vergroen de gevel van je huis.

Ga voor meer groen, minder tegels

Maak minimaal 60% van je tuin groen. Veel groen in je tuin zorgt ervoor dat de bodem het water goed kan vasthouden. Het riool krijgt daardoor minder water te verwerken bij hoosbuien en stroomt dus minder snel over. Een groene tuin met weinig bestrating kan ook beter tegen droogte en biedt meer verkoeling. Een tuin met tegels is daarentegen slecht voor de afwatering, warmt snel op en houdt veel warmte vast. De milieuvriendelijkste bestrating is dus geen bestrating. Wil je toch een deel van je tuin verharden? Kies dan voor halfverharding, waterdoorlatende klinkers of een terras met brede voegen. Hierlangs kan het water nog de bodem in trekken.

Minder tegels, meer groen?

Goed plan! Een groene tuin heeft veel voordelen: het werkt verkoelend, vangt regenwater op en is goed voor allerlei dieren. Als je je tuin slim inricht en voor planten en bomen kiest die van nature in Nederland voorkomen, heb je er bovendien weinig onderhoud aan. 

In het stappenplan tegels vervangen wordt stap voor stap uitgelegd hoe je jouw tegels vervangt door groen.

Stappenplan: tegels vervangen door groen

Zorg voor een gezonde bodem

Een gezonde, groene tuin begint bij een gezonde bodem. In een rijke en luchtige voedingsbodem groeien planten goed. Bodemdieren en micro-organismen spelen hierbij een belangrijke rol: ze zorgen voor voedingsstoffen voor de planten. Bekijk hier hoe je dit bodemleven kunt stimuleren in jouw tuin. Daarnaast kun je de bodem gezond en vruchtbaar maken met de juiste bodemverbeteraar en bemesting. Check welke grond jouw tuin heeft en pas hier de bodemverbeteraar op aan. Compost is bijvoorbeeld een milieuvriendelijke bodemverbeteraar die ook bijdraagt aan de waterhuishouding van de bodem. Je kunt je eigen compost maken van je keuken- en tuinafval, dan hoef je geen compost te kopen.

Lees hier meer tips voor een gezonde bodem.

Kies de juiste beplanting

Kies bij voorkeur voor inheemse planten: dit zijn plantensoorten die van nature in Nederland voorkomen. Zorg dat de planten passen bij de grondsoort en de hoeveelheid zon en schaduw in je tuin. Koop het liefst biologische planten, bloembollen en zaden: dan weet je zeker dat er geef gif is gebruikt. Zo lopen insecten geen gevaar. Gifvrije planten, bollen en zaden herken je aan een milieukeurmerk, zoals EU-biologischEKO en Demeter. Met een mix van verschillende soorten planten in je tuin, trek je verschillende soorten beestjes naar je tuin. Zo zijn bepaalde struiken bijvoorbeeld erg geliefd bij vogels en trekken bepaalde bloemen juist weer veel soorten bijen en vlinders aan.

Bekijk hier meer tips voor het kiezen van planten en bomen.

Tuinier natuurlijk

De hoeveelheid zon en schaduw en de samenstelling, grondsoort en vochtigheid van de bodem hebben veel invloed op de planten in je tuin. Hoe beter planten bij jouw tuin passen, hoe gezonder en sterker ze zullen zijn. Als planten op de juiste plek staan, hebben ze minder onderhoud en water nodig. Ook zijn ze minder vatbaar voor plagen en ziektes. Denk dus goed na over welke planten passen bij je tuin en waar ze het beste tot hun recht komen. Onkruid kun je voorkomen door de kale plekken in je tuin te bedekken met bodembedekkende planten. Heb je een gazon? Ga dan voor levendig gras door (een deel van) je gazon minder vaak te maaien. Zo krijgen planten en bloemen in het gras de kans om te groeien en zorg je voor meer voedsel en beschutting voor insecten. Ook is langer gras beter bestand tegen droogte.

Bekijk hier meer tips voor natuurlijk tuinieren.

Maak je tuin diervriendelijk

Met een groene tuin verwelkom je insecten, vogels en andere dieren. Maak je tuin aantrekkelijk door te zorgen voor voldoende voedsel, schuilplekken en nestmogelijkheden. Zorg het hele jaar voor bloeiende inheemse planten, zo help je insecten zoals bijen aan voedsel. Door dieren zoals vogels, egels en padden naar je tuin te trekken, is de kans op plagen ook kleiner. Deze beestjes helpen je bijvoorbeeld bij het voorkomen van een slakkenplaag. Nodig deze natuurlijke vijanden uit door je tuin aantrekkelijk voor ze te maken. Met een natuurlijke vijver biedt je plek aan kikkers, padden en insecten. In een kleine tuin kun je ook een minivijver aanleggen.

Lees hier meer tips voor een diervriendelijke tuin.

Ga slim om met water

Door klimaatverandering komen droge periodes in de zomer vaker voor. Hoe gezonder de bodem van je tuin is en hoe meer je planten op de juiste plek staan, hoe beter je tuin bestand is tegen droogte. Daardoor hoef je je tuin minder vaak water te geven. Als je planten eenmaal water nodig hebben, gebruik dan het liefst regenwater. Zo bespaar je een hoop drinkwater. Koppel je regenpijp bijvoorbeeld af van het riool zodat je regenwater voor je planten kunt gebruiken. Het water kun je direct naar je tuin laten stromen of opvangen in een regenton of regenwatervijver voor later gebruik. Geef je planten het liefst één keer per week water in plaats van iedere dag een beetje. Zo krijgen planten sterkere wortels en zijn ze minder vatbaar voor plagen. Lees hier meer tips om water te besparen in de tuin.

Regenpijp afkoppelen

Goed plan! Bij veel huizen gaat regenwater via de regenpijp het riool in. Zonde: dat regenwater kun je ook naar de tuin leiden door de regenpijp af te koppelen. Zo hoef jij minder te sproeien, waarmee je leidingwater bespaart. Bovendien hoeft er minder rioolwater (onnodig) gezuiverd te worden.

Met het stappenplan zie je precies hoe je de regenpijp van het riool afkoppelt. Goed voor je tuin én het riool.

Stappenplan: regenpijp afkoppelen

Vergroen plekken die nog niet groen zijn

Maak plekken groen die in eerste instantie niet groen waren: denk bijvoorbeeld aan je dak of aan de buitenmuren. Maak een plat dak onderdeel van je tuin door er een groen dak van te maken. Een groen dak werkt verkoelend bij warm weer, helpt bij het opvangen van regenwater en zorgt voor meer insecten en dieren. Je buitenmuren kun je vergroenen door een groene gevel aan te leggen: planten groeien dan tegen de muur op. Een groene gevel zorgt voor ruimte voor dieren en insecten, werkt verkoelend in de zomer én zorgt voor schonere lucht. Ook bij de omheining van je tuin kun je zorgen voor meer groen. Ga voor een groene haag als ‘levende schutting’ in plaats van een houten schutting. Een groene haag is milieuvriendelijker dan een schutting, biedt verkoeling in de zomer en vormt een schuilplek voor vogels, egels en andere dieren. Liever geen haag? Kies dan voor een begroeid hekwerk of een tuinscherm van wilgentenen.

Bekijk hier alle groene stappenplannen voor de tuin.

Infographic over een natuurlijke tuin. Bekijk de tien tips voor een duurzame en makkelijke tuin.
Vergroot afbeelding