Op een groen balkon of dakterras zitten is niet alleen fijn, maar levert ook nog veel andere voordelen op. Zo kan groen helpen je zitplek en woning koeler te houden tijdens hete dagen. Denk bijvoorbeeld aan een groene gevel die groeit vanuit een plantenbak op je balkon. Ook dragen planten en bloemen op je balkon of terras bij aan het ondersteunen van insecten- en vogelsoorten. Daarnaast kun je drinkwater besparen door zelf regenwater op te vangen (bijvoorbeeld met een regenton). Dit water kun je dan weer gebruiken voor het bewateren van je planten. Wil je het helemaal groen aanpakken? Overweeg dan een wormenbak op je balkon waarmee je je eigen keukenafval kunt composteren. De compost kun je weer als voeding gebruiken voor je planten.

Voor je begint: check de mogelijkheden voor jouw balkon

Er is veel mogelijk op een balkon, maar let wel altijd op het gewicht dat je balkon aankan. Bij gebouwen gebouwd na 1992 kun je uitgaan van een maximaal gewicht van 250 kg per m². Is je huis eerder gebouwd of wil je zeker weten wat het maximale gewicht is dat jouw balkon of dakterras kan dragen? Vraag dit dan na bij je verhuurder, VvE of schakel de hulp in van een constructeur. Houd in je achterhoofd dat het gewicht op je balkon of dakterras toeneemt bij regen: dan hebben je planten en de grond water opgenomen en is je regenton vol. Daarnaast wil je misschien ook opbergkastje op je balkon voor je tuinspullen. Vergeet ook niet om jezelf en eventueel bezoek mee te rekenen. Als je al veel (zware) plantenbakken, balkonmeubels en andere spullen op je balkon hebt staan, dan is het niet verstandig om veel mensen op je balkon uit te nodigen.

Een regenton op je balkon

Wil je een regenton op je balkon of dakterras plaatsen? Onderzoek dan eerst goed de mogelijkheden en overleg met je boven- en onderburen. De buren boven je voeren hun regenwater namelijk af op jouw balkon. De buren onder je willen misschien ook regenwater opvangen. Check altijd bij je VvE, in je huurcontract of bij je verhuurder of de aanpassing die je wilt doen is toegestaan. Als het niet mogelijk is om een regenton te plaatsen, kijk dan of je balkon het gewicht aankan van volle emmers (of gieters) zodat je op een andere manier regenwater kunt opvangen. Zorg dat ze niet wegwaaien wanneer ze leeg zijn, bijvoorbeeld door een steen onderin de emmer of gieter te leggen. Wil je een regenton plaatsen en heb je dit besproken met eventuele onder- en bovenburen? Volg dan het stappenplan regenton installeren.

Een pergola of constructie voor klimplanten

Wil je een pergola of constructie voor klimplanten op je balkon of dakterras? Onderzoek dan welk bevestigingssysteem en gereedschap je nodig hebt. Ook hierbij is het belangrijk na te gaan of het balkon het gewicht kan dragen. Bij twijfel kun je een advies vragen aan een constructeur. Als je je woning huurt, ga dan eerst na of je gaten mag boren in de buitenmuur.

Voor je begint: kies geschikte planten

Ga je op zoek naar planten voor je balkon of dakterras? Kies dan voor onbespoten inheemse zaden en/of planten. Omdat je planten in potten staan, kun je het beste kiezen voor soorten die wat beter tegen droogte kunnen. Vraag advies bij je lokale tuincentrum of vind informatie op internet. Wil je weten welke planten een duurzame keuze zijn? Raadpleeg dan de keurmerkenwijzer voor planten. Kijk ook op de pagina planten en bomen kiezen.

Meer plantentips voor je balkon

• Bepaal wat jij belangrijk vindt bij een groen balkon of dakterras. Hiervoor kun je jezelf de volgende vragen stellen: wil ik eetbare planten en kruiden op mijn balkon? Heb ik verkoeling nodig? Wil ik het hele jaar door bloemen voor insecten? Ben ik van plan een regenton te plaatsen of zelfs een wormenbak voor compost? Wil ik meer schaduw of een manier om de wind wat tegen te houden?
• Het najaar is over het algemeen een goed moment om vaste planten te planten. Een-jarigen worden meestal in het voorjaar geplant. Zorg dat je je balkon vergroent op een geschikt moment.
• Heb je weinig plek? Kies dan voor verticale systemen zoals klimplanten, groene gevels, pergola’s, hangbakken, of gestapelde bloempotten. Kies gevarieerde soorten bloeiende potplanten die insecten aantrekken. Een bessenstruikje zoals een kruisbes of aalbes biedt voedsel voor vogels.
• Als er (te) veel zon op je balkon komt, kunnen planten natuurlijke schaduw bieden. Gebruik klimplanten zoals klimop of wilde kamperfoelie die door de reling of in een klimsysteem groeien. Houtige kruiden zoals tijm en oregano kunnen goed tegen wat meer zon en drogere periodes.
• Komt er veel wind op je balkon? Kies dan een moestuinbak. Deze is laag en zwaar en zal weinig last hebben van de wind. Een plant die je door de balkonspijlen laat groeien kan ook wat wind tegenhouden. Daarnaast zijn sedumsoorten een goede keuze voor een balkon waar het veel waait. Er moet dan wel 4-6 uur per dag zon komen.
• Grond in potten droogt sneller uit dan grond in een tuin. Ook zorgen de omstandigheden op een balkon (met meer wind) voor sneller uitdrogen van de grond in de plantenpotten. Om water te besparen, kun je de grond in de plantenpotten rond je planten het beste bedekt houden. Hiervoor kun je denken aan: houtsnippers, notendoppen of aan bodembedekkende planten.

Kosten

• Voor € 100 heb je voor ongeveer 10 middelgrote potten, hydrokorrels, potgrond en vaste planten.
• Ga je voor een mix van kleine, middelgrote en grote potten (waarvan 1 flinke grote pot voor een klein boompje)? Dan ben je aan hydrokorrels, potgrond en planten ongeveer € 200 kwijt.
• Voor de potten kunnen de kosten flink uiteenlopen. Dit hangt af van het materiaal van de potten en waar je ze koopt. Koop je tweedehands potten? Dan zal dit niet meer dan € 30-60 kosten. Koop je nieuwe potten? Dan kost het al snel € 200-300.
• Een regenton van 100 liter met vulautomaat is al vanaf € 50-60 verkrijgbaar.

Stappenplan: voorbereiding

Wil je een groen balkon of dakterras creëren? Dan is een goede voorbereiding belangrijk. Lees hier waar je allemaal aan kunt denken:

Controleer hoeveel gewicht je balkon kan dragen

Ga uit van een maximaal gewicht van 250 kg per m². Ter illustratie: een balkon van 4 m² mag ongeveer 1000 kg dragen. Dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld:

• 3 gevulde moestuinbakken van 1 m bij 60 cm, een klein tafeltje en twee stoelen, een regenton met een volume van 200 liter, een extra grote pot met een boompje en 3 personen.

• 1 grote rechthoekige plantenbak (45x45x100 cm) gevuld en beplant, 6 grote potten gevuld en beplant, 4 middelgrote potten gevuld en beplant, een klein tafeltje en twee stoelen, een regenton met een volume van 100 liter en 3 personen.

Kom je er niet uit of twijfel je? Vraag dan advies bij je verhuurder, VvE of een constructeur.

Onderzoek de omstandigheden op je balkon

Is je balkon (meer) gericht op het zuiden en vangt het veel zon op hete dagen? Of is het juist (meer) op het noorden gericht en is er veel schaduw? Ook kun je nagaan of het veel en hard waait. Houd bij het uitzoeken van planten rekening met deze omstandigheden.

Bepaal het totaalgewicht van wat je op je balkon wilt zetten

Maak hiervoor een ontwerp en een lijst met alle planten, balkonmeubels en andere spullen voor op het balkon. Is het totaalgewicht te hoog? Pas je ontwerp dan aan. Hieronder vind je wat voorbeelden van het gewicht van planten en spullen voor op je balkon:

• Een kleine met potgrond gevulde bloempot met een diameter van ongeveer 10 cm en een hoogte van ongeveer 10 cm: ongeveer 1,2 kg.
• Een middelgrote met potgrond gevulde bloempot met een hoogte van 20-30 cm en een diameter van 20-30 cm: ongeveer 12 kg.
• Een grote met potgrond gevulde bloempot met een hoogte van 40-50 cm en een diameter van 40-50 cm: ongeveer 62 kg.
• Een volle regenton weegt ongeveer net zoveel kg als het volume dat de ton kan opbergen + ongeveer 10 kg.
• Bij nieuwe producten vind je het gewicht vaak terug in de online specificaties of in de winkel. Spullen die je al hebt, kun je eventueel online opzoeken of wegen. Van tweedehandsspullen kun je een inschatting maken op basis van vergelijkbare producten online.

Stappenplan: wat heb je nodig?

Aan de slag met het stappenplan

Groen balkon klaar? Dit kun je ook nog doen!

• Check of jouw balkon geschikt is om een nestkastje op te hangen voor vogels.
• In de winter kun je vogels op jouw balkon extra voedsel geven, bijvoorbeeld in de vorm van vetbollen. De Vogelbescherming heeft op een rij gezet wat je wanneer het beste kunt voeren.
• Na het vergroenen van je balkon komen er allerlei soorten insecten en vogels op bezoek. Als je de wetenschap een handje wilt helpen kun je meedoen met de nationale tuintellingen.
• Je kunt met hergebruikte materialen zoals pellets, oude gieters of keukenschalen ook plantenbakken maken. Tweedehands potten of bakken zijn ook een duurzame keuze.