Mieren

Man veegt keuken vanwege mierenplaag in huis - foto Bram Schilling

Alles over tuinonderhoud

Hoe kun je je tuin zo goed mogelijk onderhouden? Bekijk de tips! Tuinonderhoud
Mieren zijn nuttige dieren: ze ruimen schadelijke insecten en natuurlijk afval op. Maar mierennesten kunnen je terras ontwrichten en in huis kunnen ze voor overlast zorgen. Lees op deze pagina hoe je een mierenplaag voorkomt, en hoe je de mieren in je huis weer weg krijgt.

Mieren zijn altijd op zoek naar eten. Voorkom dus dat jouw huis aantrekkelijk wordt voor de kleine diertjes. Ruim etensresten direct op en bewaar voedsel goed afgesloten. Maak je huis ook aan de buitenkant ‘mierproof’, zodat ze niet binnen kunnen komen, en breng mieren die al binnen zijn op een dwaalspoor.

Tips tegen mieren

  1. 01

    Ruim etensresten en kruimels direct op en bewaar eten (vooral zoetigheid) goed afgesloten.

  2. 02

    Dicht kieren en naden. Bedek ventilatiegaten met een fijnmazig insectengaas.

  3. 03

    Mieren volgen vaste routes via een geurspoor. Breng ze in de war door dit spoor te onderbreken.

  4. 04

    Tropische mieren krijg je niet zelf weg, dan moet je een professionele bestrijder inschakelen. Weet je niet met wat voor mier je te maken hebt? Ontdek het hier.

  5. 05

    Gebruik bij chemische bestrijding alleen toegelaten middelen. Die zijn te herkennen aan een toelatingsnummer van het Ctgb.

Mieren in huis voorkomen

Je wilt geen mieren in huis. De makkelijkste manier om een mierenplaag in huis te voorkomen, is door je huis onaantrekkelijk en ontoegankelijk te maken voor mieren. Met onderstaande tips zorg je ervoor dat ze jouw huis niet binnenkomen.

Berg je etensresten goed op

Zorg ervoor dat jouw huis geen voedselbron is voor mieren. Ze zijn namelijk dol op zoetigheid. Een paar koekkruimels of druppels limonade zijn voor mieren al een feestmaal. Laat afwas niet staan, veeg kleverige jampotjes af en ruim etensresten direct op: bijvoorbeeld in potten die goed sluiten of in de koelkast.

Maak kieren dicht

Mieren hebben maar een klein gaatje nodig om binnen te komen. Maak je huis 'mierproof' door kieren en naden aan de binnenkant van je woning goed dicht te kitten. Dit kun je ook doen aan de buitenkant van de woning als de kieren smaller zijn dan 7 mm. Ventilatiegaten in de gevel zijn ook handige toegangspoorten voor mieren. Met fijnmazig insectengaas sluit je dit soort openingen af voor alle kleine insecten en laat je de ventilatie intact.

Let op: heb je een spouw? Dan kunnen deze ventilatiegaten, als ze breder zijn dan 7 mm, ook in gebruik zijn door vleermuizen of vogels. Sluit daarom alleen smalle openingen (7 mm of smaller) af met gaas, of bredere openingen alleen als ze dicht bij de grond zijn (onder de twee meter hoog).

Mieren bestrijden: is het wel nodig?

Vaak is het niet nodig om mierennesten in de tuin te bestrijden als ze geen overlast in je huis of op je terras veroorzaken. Mieren vervullen in de tuin een nuttige rol: ze ruimen schadelijke insecten en natuurlijk afval op. Mierennest op je stoepje? Af en toe de zandhoopjes wegvegen houdt de stoep schoon. In de nazomer gaat de overlast vanzelf weer over tot de mieren volgende zomer weer terugkeren op dezelfde plek. Mieren kiezen gemiddeld 6 tot 8 jaar dezelfde plek voor het nest.

Minder tegels, minder mieren

Mieren nestelen graag onder tegels: die bieden een veilig dak boven het hoofd en worden in de zomer lekker warm. Wil je liever dat mieren je tuin overslaan? Zorg dan voor weinig tegels in de tuin.

Man tilt steen op om mierennest te zien - foto Bram Schilling
Terrastegel optillen vanwege mierennest - foto Bram Schilling

Afweermiddelen inzetten tegen mieren

Verwijder geursporen

Je kunt zorgen dat mieren je huis niet meer in komen door hun geursporen te verwijderen. Als een mier voedsel ontdekt, maakt hij namelijk een spoor met geurstof. Andere mieren volgen dit spoor en zo krijg je er snel heel veel in huis. De oriëntatie van de mieren kan in huis al worden verstoord door goed met zeep schoon te maken en het lokspoor daarmee te verwijderen. 

Let op: maak wel eerst de gaatjes dicht waardoor ze naar binnen komen. Poets daarna het spoor weg vanaf het gaatje, en het liefst ook het spoor naar het gaatje toe. Belangrijk is wel dat je ook eten goed opruimt en kieren dichtmaakt, anders vinden ze vanzelf een nieuwe weg naar je etenswaren.

Breng mieren op een dwaalspoor

Je kunt ook proberen of ze van het pad raken van een sterk ruikend kruid, maar dat werkt niet altijd. Als mieren verdwalen gaan ze op een andere plek op zoek naar voedsel. Ook komkommerschijfjes leiden de mieren af van hun vaste routes. In de tuin kunnen mieren in de war raken van bloemen zoals afrikaantjes, goudsbloem, lavendel, bieslook, majoraan, salie, munt of basilicum op hun looproutes. Ook hierbij geldt: ruim je voedsel goed op en maak de kieren dicht, anders komen ze zo weer terug.

Natuurlijke afweermiddelen tegen mieren

Hoe? Wat?
Blaadjes uitstrooien Verkruimelde pepermuntblaadjes of zakjes muntthee, vers tomatenblad
Planten neerzetten Afrikaantjes, goudsbloemen, lavendel, bieslook, majoraan, salie, munt, basilicum.
Huismiddelen uitstrooien

Uienpoeder, komkommerschillen of -schijfjes, koffiedik, knoflookpoeder

Lok mieren in de val met zoetigheid

Je kunt mieren in de val lokken met een klein potje stroop. Maak een klein gaatje in het deksel zodat ze er wel in kunnen, maar niet uit. Van de stoet mieren die je huis inloopt zullen de eerste mieren dood gaan waardoor de rest van de mieren deze route niet meer zullen volgen en je huis weer miervrij wordt.

Verwijder het nest met een bloempot

Kleine mierennesten in de tuin kun je bestrijden met omgekeerde bloempotten. Je vult die met aarde uit de tuin en zet ze omgekeerd op het mierennest. Na een dag of tien (afhankelijk van het weer) hebben de mieren hun nest naar de pot verplaatst. Je kunt dan de gehele pot verwijderen en de inhoud uitstrooien verderop in de tuin, dan bouwen ze daar in de buurt hun nest. Of gooi de inhoud van de bloempot weg in de biobak of een kippenhok.

Omgekeerde pot op mierennest - foto Bram Schilling
Omgekeerde bloempot op mierennest zetten - foto Bram Schilling

Giet water over het nest

Wat je ook kunt proberen, is een mierennest een paar keer met koud water te laten overstromen. Dan verlaten mieren soms vanzelf hun nest. Werkt dit niet genoeg? Je kunt mierennesten ook bestrijden door er enkele keren kokend water overheen te gieten. Doe dit alleen bij mierennesten tussen de tegels. Op open plekken in de tuin is het risico te groot dat het kokende water ook voor de dood van andere insecten en bodemleven zorgt.

Gebruik geen aaltjes of gesteentemeel

Tegen mieren zijn aaltjes (nematoden) te koop. Deze besmetten het mierennest met bacteriën waardoor de larven doodgaan. Andere insecten kunnen echter ook op deze manier worden besmet en gedood worden, daarom wordt het gebruik van aaltjes afgeraden. Dit geldt ook voor gesteentemeel. Dit is niet toegelaten omdat het niet alleen dodelijk is voor mieren maar ook voor alle insecten en schimmels.

Let op: veel huismiddeltjes niet toegestaan

Op internet wordt soms aangeraden om kaneel, kruidnagel en cayennepeper als huismiddeltjes tegen mieren te gebruiken. Dit is niet aan te raden. Deze middelen hebben een sterk schimmeldodende werking. Als ze in de bodem komen, kunnen ze daar nuttige bodemschimmels doden. Ook koperslijpsel is een slecht idee. Koper verdwijnt niet, en vervuilt dus de bodem. Het nest begieten met azijn is niet toegestaan, azijn kan schade toebrengen aan het milieu bij onjuist gebruik.

Chemische bestrijding

Heb je alles geprobeerd, maar heb je nog steeds last van mieren? Dan kun je overwegen om chemische bestrijdingsmiddelen in te zetten. Vanwege de belasting voor het milieu raden wij het af, maar in het geval van een echte plaag is het soms de enige oplossing.

Vergroot afbeelding
Infographic over gebruik bestrijdingsmiddelen (Klik om te zoomen)

Tegen mieren zijn chemische bestrijdingsmiddelen te koop, denk aan mierenlokdoosjes of mierenpoeder. Koop alleen middelen met een toelating van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en koop nooit iets waar de ingrediënten niet op staan. Een toegelaten middel herken je op de verpakking aan een nummer dat begint met 'NL', 'EU' of eindigt op een 'N'. Lees meer over toegelaten middelen. Welk middel je mag gebruiken tegen een plaag kun je ook vinden op de toelatingslijst van het Ctgb.

Bestrijdingsmiddelen zijn vaak toegelaten voor specifieke (plaag)dieren. Twijfel je over met welke mier jij te maken hebt? Dan kun je het Kennis- en adviescentrumdeterminatie (KAD) inschakelen om erachter te komen. Hier zijn wel kosten aan verbonden.

Volg altijd de gebruiksaanwijzing

Dat een middel is toegelaten betekent nog niet dat het milieuvriendelijk is. Sommige stoffen zijn bij verkeerd gebruik schadelijk voor het grondwater, de bodem of voor andere dieren dan het plaagdier. Volg daarom altijd nauwkeurig de gebruiksaanwijzing van een bestrijdingsmiddel. Zo houd je de risico's voor je gezondheid en het milieu zo laag mogelijk.

Negeer vage claims

Soms zie je termen als 'plantaardig', ‘natuurlijk’ of ‘milieuvriendelijk’ op het etiket staan. Dit soort vage kreten zeggen weinig bij een bestrijdingsmiddel: gif is gif. Dat geldt ook voor 100% natuurlijke middelen. Laat je dus niet misleiden door dit soort claims, maar check altijd de kleine lettertjes op het etiket.

Klein chemisch afval

Laat na gebruik de spuitbus of andere verpakking heel en lever restanten in als klein chemisch afval.

Professionele bestrijding

Heb je alles geprobeerd en heb je nog steeds last van de plaag? Schakel dan professionele bestrijders in. Erkende bestrijders kijken eerst samen met jou wat je aan preventie kunt doen. Pas als laatste redmiddel gebruiken ze gif. Erkende professionele plaagdierbestrijders kun je vinden via het KAD, of via brancheverenigingen NVPB of PLAN.

Faraomier of draaigatje? Schakel een professional in

Heb je het hele jaar door last van mieren in huis? Of verzakken er tegels in de tuin door mieren? Dan kan het zijn dat je last hebt van niet-inheemse (invasieve) mieren. Invasieve mieren komen hier van nature niet voor en kunnen problemen geven. De tropische faraomier bijvoorbeeld: een opvallend kleine mierensoort die je bijna niet zelf kunt bestrijden. Als je last hebt van deze mier, ziet hij altijd in huis. Een andere invasieve mierensoort is het mediterraan draaigatje. Deze miersoort komt (bijna) alleen in de tuin voor.

Als je denkt dat je last hebt van invasieve mieren kun je beter zo snel mogelijk een professionele ongediertebestrijder inschakelen. Doe je dat niet, dan is er het risico dat de plaag alleen maar groter wordt en zich uitbreidt naar de buren. Bestrijding kost zo’n 100 euro per adres.

Twijfel je of het om een invasieve mier gaat? Dan kun je het Kenniscentrum Dierplagen (KAD) om advies vragen. De kosten hiervoor zijn rond de 80 euro. Woon je in een gemeente met een uitgebreide serviceovereenkomst met KAD, dan is determinatie in sommige gevallen zelfs gratis. Check hier of jouw gemeente zo’n overeenkomst heeft.