Producten met PFAS

Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die gebruikt worden om producten water-, vuil-, stof- of vetafstotend te maken. Denk aan een pan met een anti-aanbaklaag, waterafstotende regenjas of het schuim in een brandblusser. Sommige PFAS vormen een risico voor gezondheid en milieu. Hoe weet je of ergens PFAS in zitten en wat kun je doen?

Er bestaan zo'n 6000 verschillende PFAS, waarvan enkele bekende PFOA, PFOS, PTFE (Teflon) en GenX zijn. Deze stoffen komen van oorsprong niet in de natuur voor en worden chemisch gefabriceerd. Overheden verscherpen de regels omdat bekend is dat sommige PFAS risico’s opleveren voor gezondheid en milieu. Zo is er vanaf 2020 een Europees verbod op pannen met PFOA en nam Nederland in 2019 maatregelen om PFAS uit natuur- en landbouwgrond te weren.

Tips voor producten met PFAS

  1. 01

    Het RIVM vertelt meer over milieu- en gezondheidsrisico’s van PFAS

  2. 02

    Op waarzitwatin.nl vind je uitleg over PFAS-houdende producten

  3. 03

    Gebruik PFAS-houdende producten zoals voorgeschreven en kies na gebruik de juiste afvalbak.

  4. 04

    Vraag bij de fabrikant of er PFAS in een product zit. Je hoort volgens de wet binnen 45 dagen kosteloos antwoord te krijgen.

  5. 05

    Een brandblusser met het Milieukeur-keurmerk bevat gegarandeerd geen PFOS of PFOA en van andere PFAS slechts zeer lage concentraties.

De risico’s van PFAS

Bij normaal gebruik van PFAS-houdende producten zijn de risico’s volgens het RIVM klein. Het is wel gevaarlijk als je vaak blootgesteld wordt aan een hoge concentratie van sommige PFAS. Dat komt doordat de chemicaliën (bijna) niet afbreken in je lichaam of in de natuur en giftig kunnen zijn. PFAS verplaatsen zich makkelijk door de lucht en via water en grond. De stoffen hopen zich op in de voedselketen omdat ze in planten en dieren blijven zitten. Er is nog veel onduidelijk over de ernst van de risico’s van PFAS. Het RIVM geeft antwoord op veelgestelde vragen.

Vast of los

PFAS kunnen vast of los zitten in producten. Als het vast zit kunnen de chemische stoffen vrijkomen als je ze niet op de juiste manier weggooit of bij verkeerd gebruik. Dit is bijvoorbeeld het geval bij pannen, regenkleding en verpakkingen met coating. Er zijn ook producten waarbij de PFAS 'los' zitten zoals ski-wax, blusschuim, waterafstotend impregneermiddel en smeermiddel van fietskettingen. Als de PFAS los in producten zitten komen de stoffen tijdens het gebruik vrij.

In welke producten zitten PFAS?

Vanwege de unieke eigenschappen om onder meer water en vet te weren zitten PFAS in veel producten. In de tabel hieronder vind je producten die PFAS kunnen bevatten. Dat wil niet zeggen dat in iedere regenjas PFAS zitten. Als je het zeker wilt weten kun je dat navragen bij de fabrikant. Bedrijven die chemische middelen in producten verwerken zijn namelijk verplicht om je binnen 45 dagen gratis te informeren. In de tabel zie je per product het afvaladvies zodat je weet hoe je het moet afdanken. Kijk bij twijfel over afval scheiden in de Afvalscheidingswijzer.

PFAS komen voor in Afdanken via
Anti-aanbaklaag bij pannen Inleverpunt in winkel of milieustraat
Bakpapier Restafval
Blusschuim (brandblusser) Milieustraat
Buitensportkleding Textielbak (schoon en droog)
Cosmetica (bv. zonnebrandcrème) Restant met verpakking en al bij restafval
Impregneermiddel (voor kleding) Restant met verpakking en al bij restafval
Regenkleding Textielbak (schoon en droog)
Ski-wax Restant met verpakking en al bij restafval
Smeermiddel (bijv. voor fietsketting) Restant met verpakking en al bij restafval
Tapijt Milieustraat (grote stukken, kleine stukken mogen bij het restafval)
Tapijtreiniger Restant met verpakking en al bij restafval
Pizzadoos Papier indien schoon en droog, anders restafval

Meer informatie