Dit recept is voor een voorafje voor 4 personen.

Tip: Een variatie op panzanella, een Italiaanse broodsalade, om afscheid te nemen van je oude brood. In Italië houden ze hun keiharde brood, fresella, eerst even onder de kraan, maar met Nederlands brood wordt dat erg zompig.

Ingrediënten:

• 4 sneden bruin of volkoren oud brood
• 8 rijpe trostomaten, grof gehakt
• handje fijngesneden basilicum- of oreganoblaadjes
• goede extra vierge olijfolie
• zout, versgemalen peper
• eventueel 8 ansjovisfilets, in stukjes

Bereidingswijze:

Rooster de sneden brood in 20 tot 25 minuten in een oven van 160 °C helemaal droog en krokant. Laat ze afkoelen en breek ze met je handen in grove stukken; leg ze op bordjes. Verdeel de tomaten met de kruiden en eventueel ansjovis over het brood en bestrooi met zout en peper. Schenk er veel, veel goede olijfolie over en eet het direct, als het brood nog knapperig is.

Dit recept is voor 6 personen. Lekker als toetje!

Tip: Voor wentelteefjes is altijd oud brood nodig; met vers brood worden ze te slap.

Ingrediënten:

• 1 vrije uitloop- of biologisch ei
• 200 ml melk
• kristalsuiker
• kaneel
• 1 zakje vanillesuiker
• 6 sneetjes oud brood, zonder korstjes
• boter of margarine
• basterdsuiker of honing naar smaak
• 3 bananen

Bereidingswijze

Klop het ei met 250 ml melk los tot je geen verschil in kleur meer ziet. Klop er vervolgens 1 eetlepel suiker, 1 theelepel kaneel en de vanillesuiker door. Snijd de broodsneetjes schuin door (in 12 driehoeken). Verwarm de oven voor op 80 °C of breng een laagje water aan de kook in een pan, waar je een bord op legt.

Verhit een klontje boter of margarine in een grote (anti-aanbak)koekenpan tot het niet meer bruist. Haal intussen de helft van de driehoekjes brood door het ei-melkmengsel en draai ze een paar keer om; ze moeten goed doorweekt zijn, maar niet zo zacht dat ze uit elkaar vallen. Schep de brooddriehoekjes met een spatel één voor één uit het melkmengsel, laat ze even uitlekken en leg ze in de hete pan. Bak ze aan weerskanten mooi bruin, keer ze om met een pannenkoekmes of spatel. Schep ze op een schaal en houd ze warm in de oven of op het warme bord. Bak de rest van de wentelteefjes net zo: houd ze ook warm.

Pel de bananen, snijd ze doormidden en snijd de helften in de lengte doormidden. Doe nog een klontje boter in de pan. Bak de banaanstukken aan weerskanten mooi bruin. Verdeel de wentelteefjes en bananen over 6 bordjes en bestrooi ze met basterdsuiker, of schenk er honing over.

• Geroosterd brood: in een broodrooster of onder de ovengrill.
• Warme broodjes: opgepiept in de oven (rondom iets vochtig maken en een paar minuten bij ca. 180 °C bakken tot ze weer krokant zijn).
• Tosti's: 2 sneetjes met kaas ertussen, bakken in een koekenpan, tosti-ijzer of in oven. Leuk voor kleintjes: jamtosti's, pindakaas-tosti's, hazelnootpasta met banaan-tosti's.
• Bruschetta: bestrijk sneetjes oud (stok)brood met een mengsel van olijfolie, knoflook en zout. Rooster ze in de oven knapperig. Eet ze zo of beleg ze met bv. plakjes tomaat en mozzarella, met bijvoorbeeld basilicum, reepjes paprika, wortelsalade, tapenade.
• Croutons voor in de soep of een salade: snijd het brood in kleine blokjes en bak ze rondom bruin in (olijf)olie, bestrooi met wat zout. Voeg eventueel wat uitgeperste knoflook toe aan de olie. Bewaar in een afgesloten bakje.
• Broodpizza: besmeer sneetjes brood met dun tomatenpuree/tomatensaus, Italiaanse kruiden erover, plakjes kaas, eventueel plakje(s) tomaat en/of uiringen (of andere groente naar keuze, in plakjes/reepjes), tenslotte nog een plakje kaas: bakken in een anti-aanbak-koekenpan met deksel of in de oven/onder de grill. Met Turks brood kun je grote pizza’s maken.
• Paneermeel: laat sneetjes brood op keukenpapier in een lauwe oven helemaal bros worden; maal ze fijn in een keukenmachine (of breek ze met je vingers/stamp ze fijn met een vijzel). Bewaar in een afgesloten bakje.
• Om gehaktballen en hamburgers sappiger en steviger te maken: snijd brood in stukjes, week ze in melk of water tot ze zacht zijn en kneed ze daarna door het gehakt.
• Om saus of soep te binden: roer broodblokjes zonder korst door te dunne saus of soep, blijf roeren tot ze zijn opgelost en deze dikker is.
• Broodpudding: ouderwets toetje. Leg in een ruime ovenschaal een laagje (ontkorst) brood, bestrooi met suiker en kaneel, laagje appelmoes, laagje brood, enz. Bovenste laag moet brood met suiker zijn. Daarover klontjes boter, ca. 40 minuten baken in een oven van 180 °C tot de schotel door en door warm is. Vervang de appelmoes eventueel door een scheutje melk en stukjes appel of ander sappig fruit.
• Hartige broodtaart: snijd netjes de korsten van sneetjes brood af en besmeer ze met bv. roomkaas met kruiden, sandwichspread etc. Leg de besmeerde sneetjes zorgvuldig op elkaar en maak een zo mooie vierkante ‘taart’. Wikkel de taart in plastic folie en laat een paar uur opstijven in de koelkast. Bestrijk de buitenkant van de ‘taart’ met mayonaise en bestrooi met gehakte kruiden (peterselie, bieslook, dille, etc.) Garneer de bovenkant met bv. plakjes ei, augurkwaaiers, radijsroosjes enzovoorts.

Voor hoeveel personen dit recept is, hangt af van de hoeveelheid rijst.

Ingrediënten:

• restje gare rijst (of pasta of aardappels). Bewaar wat rijst om op het laatst door de soep te roeren!
  bouillonblokje(s)
• restje gare of rauwe (fijngesneden) groenten, reepjes vleeswaren, plakjes olijf, boter, olijfolie, restje room of yoghurt, restje geraspte kaas
• eventueel (restje) kruiden zoals peterselie of bieslook
• eventueel restje chips, croutons

Bereidingswijze:

Verwarm de rijst en de bouillonblokje(s) met zoveel water dat ze half onderstaan, tegen de kook aan. Pureer glad met een staafmixer; voeg extra water toe, als de soep te dik is.

Roerbak fijngesneden groenten (alles kan: prei, wortel, broccoli- en bloemkoolroosjes, plus eventueel olijven en/of restjes vleeswaren) een half minuutje in wat olijfolie en roer door de soep: rauwe groenten hebben misschien wat meer tijd nodig om zacht te worden. Je kunt gare groenten ook direct bij de rijst doen en mee-pureren.

Verwarm de soep en maak op smaak af met bijvoorbeeld geraspte kaas, scheut olijfolie, (koffie)room of yoghurt, zout en peper. (Bij yoghurt: niet meer laten koken.)

Strooi er tenslotte kruiden over, wat verkruimelde chips, of wat 'croutons': krokant gebakken broodblokjes.

Dit recept is voor een hoofdgerecht voor 6 personen.

Ingrediënten:

• 1 groene kool (ca. 1 kg)
• ca. 2 liter groentebouillon
• 250 g biologisch (varkens- of runder- of vegetarisch) gehakt
• 150 g gare rijst
• 1 ei, losgeklopt
• 1 ui en 2 tenen knoflook, fijngehakt
• 1 eetlepel gemalen karwijzaad ('kummel'); alternatief is gemalen komijn ('djintan')
• 1 eetlepel scherpe mosterd
• zout, versgemalen peper
• 250 ml crème fraîche
• maïzena, allesbinder

Bereidingswijze:

Snijd het 'kontje' van de kool, haal de bladeren los en snijd de onderkant van de harde nerven weg. Blancheer de bladeren in gedeeltes 2 minuten in de kokende bouillon en laat ze uitlekken in een vergiet. Meng het gehakt met rijst, ei, ui, knoflook, karwijzaad, mosterd, flink zout en peper en kneed even goed door. Proef of het gehakt goed pittig is (gooi proefballetjes in de kokende bouillon). Kruid zo nodig extra met peper, zout en karwij.

Verwarm de oven voor op 200 °C. Schep steeds een flinke eetlepel van het gehaktmengsel op een koolblad en vouw de zijkanten al rollend naar binnen. Zet de rolletjes vast met cocktailprikkertjes; leg ze naast elkaar in een ruime, lage ovenschaal. Schenk er een bodempje bouillon bij en laat de koolrolletjes in 40 minuten gaar worden, keer ze halverwege.

Giet op het laatst de bouillon uit de ovenschaal voorzichtig in een steelpannetje (houd de koolrolletjes warm). Klop de crème fraîche erdoor en laat 3 minuten op hoog vuur inkoken. Bind de saus licht met wat maïzena of allesbinder en maak op smaak af met zout en peper. Verdeel de rolletjes over warme borden en geef er de saus en gekookte aardappels bij.

Dit recept is voor een bijgerecht voor 4 à 5 personen.

Tip: Vervang de tonijn eventueel door zalm uit blik (kijk op de Goede vis voor een duurzame variant) of even gebakken, afgekoelde gekruide tofureepjes . 's Zomers kun je deze salade gebruiken als vulling voor uitgeholde vleestomaten, uitgeholde komkommer of verse paprikahelften.

Ingrediënten:

• 1 pot rode of gele gegrilde paprika, uitgelekt (netto ca. 465 g)
• 200 tot 250 g gare, afgekoelde pandanrijst
• 4-6 lente-uitjes, in flinterringetjes
• 2 blikjes MSC tonijn op olijfolie (à netto 160 g)
• 1 bosje dille (of basilicum), fijngehakt
• 1 bosje platte peterselie, fijngehakt
• circa 2 eetlepels citroensap (of witte wijnazijn)
• zout, versgemalen peper
• (eventueel extra olijfolie, citroensap of azijn)

Bereidingswijze:

Snijd de paprikastukken in kleine, korte reepjes.

Meng koude rijst, paprika en lente-ui door elkaar, verbrokkel klontjes tussen je vingers. Giet de olie van de blikjes tonijn af boven de rijst en meng ook de tonijn, dille (of basilicum), peterselie en 2 eetlepels citroensap/azijn door het rijst-paprikamengsel.

Maak de salade pittig op smaak af met zout en peper en zet hem tot etenstijd afgedekt in de koelkast. Check vlak voor het serveren de smaak opnieuw en voeg zo nodig extra olijfolie, zout, peper en citroensap toe.

Restjes rijst zonder kruiden of saus

• als vulling door gebak (cake), brooddeeg of pannenkoekenbeslag geeft een bijzondere structuur;
• als basis voor een salade (aanvullen met fijngesneden groenten, reepjes omelet, stukjes/blokjes kaas, tahoe, vlees of vis, etc. Meng er een dressing door en laat in de koelkast koud worden;
• als garnituur in (gebonden) soep;
• nepnasi: lekker knapperig opbakken in een wok met wat (zonnebloem)olie en kruiden (ketoembar, kerrie, komijn); dan losgeklopt ei en geroerbakte groenten erdoor (bv. prei, kool, winterwortel). Serveren met pindasaus.
• Of in plaats van paneermeel of brood in (vegetarische) gehaktballen en hamburgers.
• gratin: mengen met een scheutje room , geraspte kaas, verse kruiden. Schep in een ovenschaal, strooi er nog wat kaas en/of paneermeel en een paar klontjes boter over en laat in een warme oven goed heet worden, met een knapperig korstje.
• Mengen met wat melk of room, suiker, losgeklopt ei, kaneel en dan in schaaltjes in de oven tot warm en iets stevig: heerlijk toetje!
• Zachtjes dik koken met melk, suiker en kaneel als toetje: rijstebrij, met suiker en kaneel. Meng er ook eens stukjes appel, peer of banaan doorheen.

Restjes gare rijst met kruiden of saus

• als beleg op (halve) broodjes, knapperig bakken in de oven;
• als vulling van kip en rollades;
• als vulling van bladerdeeg of croissantdeegbroodjes;
• als vulling voor hartige taart (mengen met losgeklopt ei, scheutje melk, wat kaas);
• als vulling voor paprika’s, tomaten of andere groenten zoals koolbladeren.

Dit recept is voor een hoofgerecht voor 4 personen.

Ingrediënten:

• restje gare pasta (of rijst), met of zonder saus (ca. 350 g)
• 1 blikje supercroissantdeeg
• 150 g feta in kleine blokjes (of jonge kaas)
• bosje verse kruiden, zoals dille, peterselie of bieslook

Bereidingswijze:

Verwarm de oven voor op 190 °C.

Bekleed een bakplaat met bakpapier. Meng de kaas en kruiden door de pasta/rijst; breng pittig op smaak met zout en peper. Rol het croissantdeeg uit en druk met je vingers de naden dicht. Snijd de zo ontstane deegplak in 4 gelijke stukken.

Schep in het midden van elke deegplak een kwart van de pasta/rijst. Bevochtig de randen van het deeg met wat water. Maak pakketjes van de deegplakken door de tegenovergestelde punten naar elkaar toe te vouwen en vast te plakken; de naden mogen open blijven.

Bak de 'broodjes' in 15 tot 20 minuten goudbruin en eet ze met een groene salade.

Dit recept is voor een lunch of licht hoofdgerecht voor 4 personen.

Ingrediënten:

• 2 uien, gesnipperd
• ca. 200 tot 250 g gare pasta
• 6 eetlepels olijfolie
• 6 eieren
• 50 g geraspte Parmezaanse of oude kaas
• 4 eetlepels gehakte groene kruiden: bieslook, peterselie, dille, of koriander
• zout, versgemalen peper
• extra: ovenvaste, diepe koekenpan (met anti-aanbaklaag) of braadpan

Bereidingswijze:

Verhit 1 eetlepel olie in de pan en bak de uien al roerend ca. 4 minuten op laag vuur. Schep ze uit de pan en laat afkoelen. Klop de eieren, kaas, kruiden, een flinke snuf zout en peper goed door elkaar. Meng de gare pasta en de ui erdoor en voeg nog wat extra zout en peper toe.

Verwarm de oven voor op 200 °C. Doe de rest van de olie in de pan en verhit op hoog vuur. Voeg het ei-pastamengsel toe en draai het vuur lager. Bak de omelet circa 10 minuten op laag tot middelhoog vuur. Zet de pan in de oven en bak de omelet nog circa 10 minuten tot de bovenkant stevig is. Zet eventueel de laatste paar minuten de grill aan voor een bruin korstje.

Eet de omelet meteen, of laat hem afkoelen, snijd hem in punten en neem ze (in aluminium- of plastic folie) mee als lunchhapje.

Variatietip: Pastafrittata met vleeswaar: snijd een restje vleeswaar (ham, gebraden gehakt, salami) in reepjes en meng ze door het ei-pastamengsel.

Dit recept is voor een toetje voor 4-5 personen.

Tip: Als je het toetje maakt vlak voordat je gaat eten, spaar je de tijd uit waarin de pasta de room moet opnemen. Wat over is, kun je de volgende dag opwarmen in de magnetron of koud eten.

Ingrediënten:

• 300 tot 350 g gare, warme of afgekoelde kleine pasta
• een kwart liter slagroom (of sojaroom)
• 4 tot 5 theelepels koek- en speculaaskruiden (of: 2 eetlepels witte basterdsuiker + 2 theelepels
• versgeraspte nootmuskaat + 2 theelepels kaneel + 1 theelepel gemalen kruidnagel)
• 75 g (gezouten) pecannoten, cashews of walnoten, in grove stukjes
• 2 zakjes vanillesuiker
• Erbij: vloeibare honing

Bereidingswijze:

Laat in een pannetje de slagroom tegen de kook aan trekken met de suiker en kruiden. Rooster walnootstukjes, als je die gebruikt, een paar minuten al roerend met een houten lepel in een anti-aanbak-koekenpan. Dat hoeft niet met de andere noten. Meng de pasta in de pan met de warme kruidenroom en de vanillesuiker.

Draai het vuur heel laag (sudderplaatje) en laat nog 8-10 min. staan, tot de pasta de room (grotendeels) heeft opgenomen. Schep af en toe om. Schep de pasta in schaaltjes en strooi de noten erover. Druppel er wat honing over en geef er extra honing bij.

Dit recept is voor een maaltijdsalade voor 3-4 personen.

Tip: Ook heel lekker voor kinderen! Deze makkelijk te maken maaltijdsalade is een dag tevoren te maken.

Ingrediënten:

• 1 pot gele gegrilde paprika (netto ca. 465 g), uitgelekt
• 1 doosje champignons, in plakjes
• zout, versgemalen peper
• 1 eetlepel milde kerriepoeder
• 4 eetlepels neutrale olijfolie
• 200 g gare biologische kipfilet (of ander overgebleven vlees of vleeswaren als ham, salami etc.) in stukjes gesneden
• 150 tot 200 g gare, afgekoelde pasta
• 1 eetlepel (citroen)mayonaise
• 2 theelepels mosterd
• sap van een halve (kleine) citroen
• 1 blikje maïs (nettogewicht 340 g), uitgelekt
• 1 blikje ananasstukjes op sap (à netto 227 g), uitgelekt
• 1 bosje platte peterselie of koriander, fijngehakt

Bereidingswijze:

Snijd de gegrilde paprikastukken overdwars in dunne reepjes. Schep de champignonplakjes om met zout naar smaak en het kerriepoeder, zodat ze er goed bedekt mee zijn.

Verhit 2 eetlepels olie in een wok met anti-aanbaklaag en roerbak de champignons ca. 3 min. op hoog vuur. Roerbak de laatste minuut de kip/vleeswaren mee. Schep ze uit de pan en laat ze afkoelen.

Klop in een kommetje een dressing van 3 eetlepel olijfolie, mayonaise, mosterd en het citroensap. Maak pittig op smaak af met zout en peper. Meng in een kom de koude pasta, kip/vleeswaren en champignons, paprika, maïs en ananas luchtig met de dressing. Zet tot gebruik koel weg.

Schep de salade nogmaals goed door en proef: voeg zo nodig extra olijfolie, citroensap, zout en peper toe.

Maak de salade iets pittiger dan je bent gewend, want de pasta neemt veel smaak op. Schep de salade in een mooie schaal en garneer met peterselie of koriander.

Restje gare pasta zonder saus:

• gratin: meng wat geraspte kaas, een scheutje room of melk, wat kruiden (tijm, oregano) en eventueel wat restjes groenten, vlees, vis, vleesvervanger, losgeklopt ei door de pasta; schep in een ovenschotel, bestrooi met nog wat geraspte kaas en/of paneermeel en laat in een half uurtje goed heet worden, met een knapperig korstje. Kan ook in éénpersoons-ovenschaaltjes, als leuk en luxe voorafje.
• als soepgarnituur, toevoegen en meewarmen
• roerbakken met bijvoorbeeld lekker veel groenten en tomatensaus

Restjes gare pasta met saus:

• als soepgarnituur
• als vulling van bladerdeeg of croissantdeeg-flapjes
• als vulling in hartige pannenkoeken
• in een omelet
• als 'topping' op pizza
• als vulling in tortilla's of wraps