Een cv-ketel die goed is afgesteld is veiliger, zuiniger en geeft meer comfort in huis. Je verbruikt minder gas en hebt geen onnodige reparatiekosten. Een deel van het onderhoud en de instelling kun je zelf regelen. Voor groter onderhoud laat je een cv-monteur langskomen. Kies voor een erkend cv installatie- en onderhoudsbedrijf.

Tips cv-onderhoud en instelling

Stel de kamerthermostaat goed in

Met de thermostaat regel je de temperatuur in huis. Er zijn verschillende soorten thermostaten: eenvoudige aan-uit kamerthermostaten, klokthermostaten die je kunt programmeren en slimme thermostaten met een sensor of bediening op afstand. Sommige regelen de temperatuur met één thermostaat in de woonkamer, met andere kun je de warmte per kamer regelen. Met een thermostaatknop op de radiator kun je de warmteafgifte per radiator regelen. Dit zorgt voor meer comfort en voorkomt dat je onnodig gas verbruikt. Lees meer op klokthermostaat en radiatorkranen.

De cv-ketel regelt de temperatuur van het water dat naar je verwarming toegaat met de ketelthermostaat. Bij moderne ketels is de maximale aanvoertemperatuur 80 graden Celsius. Bij oudere cv-ketels zelfs 90 graden. Om die hoge temperatuur te bereiken gebruikt de ketel veel gas, en dat zorgt voor hoge energiekosten en meer CO2-uitstoot. Met een lagere cv-temperatuur bespaar je geld én CO2-uitstoot.

Bij moderne ketels kan je de temperatuur van het verwarmingswater zelf instellen. In een redelijk tot goed geïsoleerd huis is 50 of 60 graden vaak voldoende. Een huis met (zeer) goede isolatie kun je ook met een watertemperatuur van 35 tot 50 graden warm krijgen. Check wel of je radiatoren genoeg warmte kunnen afgeven. Lees daarover meer over lage temperatuur verwarming.

Moderne ketel moduleert zelf

Moderne ketels passen de aanvoertemperatuur van het water aan afhankelijk van de warmtevraag (dat heet moduleren). De aanvoertemperatuur wordt afgestemd op het seizoen, de instelling van de kamerthermostaat en de isolatie van jouw woning.

Raadpleeg de gebruiksaanwijzing (of de installateur) om te zien of je een modulerende ketel hebt en laat de installateur de maximumtemperatuur instellen.

Oudere ketel?

Oudere cv-ketels passen de keteltemperatuur niet automatisch aan de warmtevraag aan. Je kunt de keteltemperatuur meestal zelf instellen. Door een lagere temperatuur te kiezen bespaar je gas.

In de gebruiksaanwijzing vind je de optimale temperatuurinstelling voor de gemiddelde buitentemperatuur per seizoen. Is jouw woning goed (na-)geïsoleerd, dan kun je best een lagere maximale temperatuur instellen. Vraag zo nodig advies aan je installateur.

Warm water op 60 graden

Combiketels verwarmen niet alleen je huis maar leveren ook warm water voor de douche en kraan. Ze hebben een thermostaat voor warm tapwater en die kan vaak lager.

Verlaag de temperatuur van het warme tapwater bijvoorbeeld van 80 naar 60 graden Celsius. Ga nooit lager dan 60 graden, want dan verhoog je het risico op Legionella.

Ecostand voor warm water

Een cv-ketel heeft voor warm water een ecostand en een comfortstand. In de comfortstand blijft de warmtewisselaar in de cv-ketel op temperatuur, waardoor je sneller warm water hebt. Hierdoor verbruikt de ketel ook meer gas. Door de ecostand te gebruiken kun je zo’n 15 m3 gas per jaar sparen.

Gebruik je dagelijks meestal maar af en toe warm water (bijvoorbeeld alleen in de ochtend en avond, omdat er overdag niemand is), dan spaart de ecostand wat meer. Zet je dagelijks meestal vaak de warmwaterkraan aan, dan bespaart de ecostand minder.

Afhankelijk van het type ketel kan de ecostand een paar seconden tot 30 seconden extra wachttijd betekenen bovenop de leidingwachttijd (de tijd die het kost om het afgekoelde water in de leiding naar de kraan te vervangen door warm water). De extra wachttijd kost wel wat extra koud water, maar géén extra gas.

Regelmatig onderhoud aan cv

Onderhoud is belangrijk voor je gezondheid en je veiligheid. Een goed onderhouden ketel gaat langer mee en heeft minder storingen.

Een cv-ketel die al wat ouder is moet jaarlijks worden schoongemaakt en nagekeken. Bij moderne ketels, en in overleg met je installateur, is eens per 2 jaar voldoende.

Zelf doen

De dingen die hieronder staan, kun je zelf doen. Lukt het je niet, laat dan de onderhoudsmonteur ernaar kijken.

• Controleer een paar keer per jaar de waterdruk op de meter in de cv-ketel. Vul de ketel bij als de druk te laag is (zie de gebruiksaanwijzing).
• Heeft jouw ketel veel drukverlies? Dat kan wijzen op gebreken zoals lekkende leidingen. Raadpleeg dan een onderhoudsmonteur of installateur.
• Is jouw cv-installatie wat ouder, ontlucht deze dan een paar keer per jaar zodat hij goed en stil blijft werken. Draai hiervoor de ontluchtingskraantjes op de radiatoren of de ketel even open.

Installateur of energiebedrijf

Sluit een onderhoudscontract af voor je cv-ketel bij de installateur of het energiebedrijf. Heb je ook een centraal ventilatiesysteem (mechanische of balansventilatie)? Dan kan het handig zijn om het onderhoud daarvan te combineren. 

Vraag de onderhoudsmonteur te letten op deze dingen:

• De instellingen van kamerthermostaat, klokthermostaat of weersafhankelijke regeling.
• Heb je luchtverwarming? Laat de luchtfilters dan regelmatig vervangen. En laat de luchtkanalen eens in de 5 jaar schoonmaken, zodat er geen stof of schimmels in de lucht komen die schadelijk zijn voor de gezondheid.

Vanaf 1 april 2023 moeten installatiebedrijven die cv-ketels plaatsen of eraan sleutelen het CO-vrij certificaat hebben.

Hier te koud, daar te warm?

Krijg je sommige kamers in huis maar niet comfortabel warm, zelfs niet als de radiatoren open staan en het elders wel warm is? Dat kan aan de instelling van je centrale verwarming liggen.

Verschil in opwarming tussen de kamers in huis komt door de manier waarop het warme water vanaf de cv-ketel door het huis loopt. Soms helpt het om de kamerthermostaat een paar graden hoger te zetten, maar dan kunnen andere vertrekken weer te warm worden. Bovendien kost iedere graad die je de thermostaat hoger zet, op jaarbasis ongeveer 10 procent meer energiegebruik!

De oplossing: waterzijdig inregelen door de installateur

Een betere oplossing heet 'waterzijdig inregelen'. Een installateur kan dit voor je doen. Het warme water raakt dan beter verdeeld over het gehele verwarmingssysteem. Een voorwaarde om te kunnen inregelen is dat elke radiator een inregelventiel heeft.

Oude cv-ketel? Let op!

Open cv-ketels zonder luchtaanvoer komen bijna niet meer voor. Sinds 2015 worden ze niet meer verkocht (met uitzondering van sommige vr-ketels).

Heb je nog een oude open cv-ketel in huis hangen? Dan heb je een hoger risico op schadelijke verbrandingsgassen in huis. Het is dan extra belangrijk om heel goed te ventileren zodat er verse lucht je huis in komt en de verbrandingsgassen naar buiten kunnen. Een (half)open installatie gebruikt namelijk zuurstof uit de lucht in huis voor de verbranding van het aardgas. Als de luchtaanvoer onvoldoende is, komen de verbrandingsgassen in jouw huis terecht (bijvoorbeeld stikstofoxiden (NOx) en CO2, maar ook vocht). Bovendien kan er koolmonoxide ontstaan als er te weinig zuurstof aanwezig is voor een goede verbranding. Koolmonoxide is zeer giftig en kan dodelijk zijn.

Een hr-ketel is een gesloten ketel. Hij heeft een afzonderlijke buis voor aanvoer van buitenlucht en afvoer van verbrandingsgassen. Daardoor is er altijd voldoende zuurstof voor een goede verbranding is en verdwijnen de verbrandingsgassen naar buiten.

Heb je nog een oude cv-ketel? Zoek dan uit wat voor ketel dat is. Vraag het bijvoorbeeld aan de installateur of monteur. Is het een (half)open cv-ketel zonder eigen aanvoerbuis voor lucht? Vervang die dan door een hr-ketel: die is veiliger en zuiniger. Kijk voor advies op nieuwe cv of combiketel kopen.

Meer informatie

• Je vindt een betrouwbare installateur via centraalregistertechniek.nl.
• Ook kun je de site van Techniek Nederland raadplegen voor adressen van installateurs die zijn aangesloten bij deze branchevereniging.