Zonneboiler
Een zonneboiler is een slimme toevoeging aan je cv-ketel: zonne-energie is een duurzame vervanger van aardgas. Er komt geen CO2 bij vrij en zonlicht raakt nooit op. Een huishouden van 3 personen met een hr-ketel bespaart met een zonneboiler jaarlijks zo'n 160 m3 gas.
In de zomer levert de zonneboiler bijna al je warme water. In de winter lukt dit niet, ook niet met een grote zonneboiler. Maar je hoeft niet bang te zijn voor een koude douche: als er minder zonlicht is, zorgt je hr-ketel voor warm water.
Een zonneboiler is niet zinvol met een volledig elektrische warmtepomp of een warmtenet. Je hebt dan immers al een duurzame vorm van warm water. Onder de tips lees je hierover meer.
Tips voor de zonneboiler
-
01
Je kunt subsidie krijgen als je een zonneboiler koopt. Kijk voor het bedrag en de voorwaarden op Subsidie zonneboilers.
-
02
Een zonneboiler bestaat uit een zonnecollector op het dak (die vangt het zonlicht op) en een vat in huis om het warme water in op te slaan. Voor 3 personen is een collector van 2,5 m2 geschikt, met een opslagvat van 120 liter.
-
03
De beste opbrengst heb je als de zonneboiler op het zuidwesten, zuiden of zuidoosten ligt, met een hoek tussen de 20 en 60 graden. Zorg ervoor dat je zonneboiler niet in de schaduw komt te liggen.
Willem's ervaring met de zonneboiler
De oude CV-ketel van Willem begaf het in hartje winter. Via een energie-ambassadeur in zijn woonplaats kwam hij op het idee om een zonneboiler te plaatsen. En dat bevalt goed.
Wel of geen zonneboiler?
Wel bij cv-ketel of hybride warmtepomp
Heb je een hr-ketel of een hybride warmtepomp? Dan is een zonneboiler een nuttige en duurzame maatregel. Met de zonneboiler bespaar je flink op je gasverbruik voor warm water.
Niet bij volledig elektrische warmtepomp of warmtenet
Bij een volledig elektrische warmtepomp is een zonneboiler geen aanrader. De warmtepomp zelf zorgt namelijk al op een duurzame en energiezuinige manier voor warm water. De zonneboiler voegt hier weinig winst aan toe voor het milieu én je portemonnee. De besparing van een zonneboiler is bij een warmtepomp dus ook een stuk lager dan bij een hr-ketel.
Ook bij een warmtenet is een zonneboiler geen aanrader. Het warmtenet zorgt al op een duurzame manier voor warm water.
Bestaande zonneboiler: blijven gebruiken
Heb je nu al een zonneboiler en wil je overstappen op een volledig elektrische warmtepomp? Dan kan je de zonneboiler blijven gebruiken. Maar de besparing op zowel CO2 als energiekosten zal een stuk lager zijn dan bij de hr-ketel. Bovendien is het bestaande voorraadvat niet geschikt om met een volledig elektrische warmtepomp te gebruiken. Dat moet je dus laten aanpassen of vervangen. Bij een warmtepomp heeft de zonneboiler een elektrische naverwarmer nodig om het boilervat regelmatig op 60 graden te brengen om legionella te voorkomen. Uitzondering is de monoblock warmtepomp met propaan: die kan direct op hoge temperatuur bijverwarmen. Je hebt dan geen onzuinige elektrische naverwarmer nodig.
Wat kost een zonneboiler?
Voor 3 personen heb je een zonneboiler nodig met een collector van 2,5 vierkante meter (op je dak) en een voorraadvat van 120 liter (in huis). Zo'n zonneboiler kost ongeveer € 3.900 inclusief installeren. De subsidie is ongeveer € 1.200. Kleinere zonneboilers zijn goedkoper, grotere kosten meer. Een zonneboiler gaat gemiddeld 20 jaar mee.
| Soort zonneboiler | Aankoopprijs | Subsidie |
|---|---|---|
| 3 personen (collector 2,5 m2, voorraadvat 120 liter) | € 3.900 | € 1.200 |
| 5 personen (collector 4 m2, voorraadvat 180 liter) | € 5.700 | € 1.800 |
De grootte van de collector en het voorraadvat is gebaseerd op een gemiddeld waterverbruik. Verbruikt jouw huishouden veel water, dan heb je een groter voorraadvat nodig.
Je hebt ook onderhoudskosten voor de zonneboiler. Informeer bij de installateur wat de onderhoudskosten zijn van de zonneboiler die je op het oog hebt. Bij zonneboilers met een zogeheten terugloopsysteem is eens in de 5 jaar onderhoud voldoende. Dat kost ongeveer € 50 per onderhoudsbeurt.
Zonneboilers met een zogeheten drukgevuld systeem hebben meer onderhoud nodig. Dit kun je combineren met het onderhoudscontract van de cv-ketel, dan kost het ongeveer € 30 per jaar.
Wat bespaar je met een zonneboiler?
Bij een hr-ketel bespaar je met een zonneboiler ongeveer 40 procent op je kosten voor warm water. Een huishouden van 3 personen bespaart jaarlijks gemiddeld zo'n 160 m3 gas, met 5 personen is dat zo'n 230 m3. De precieze besparing hangt af van jouw warmwatergebruik.
| Aantal personen | Besparing gas per jaar | Besparing per jaar bij gasprijs 1,45 euro/m3 |
|---|---|---|
| 3 | 160 m3 | 230 euro |
| 5 | 230 m3 | 330 euro |
.
De zonneboiler gebruikt ook wat stroom en je hebt kosten voor het onderhoud. Daardoor bespaar je netto wat minder dan in de tabel.
Milieu Centraal rekent voor de lange termijn met een gasprijs van 1,45 euro per kuub (m3) gas. Dit is de gemiddelde prijs die verwacht wordt voor de jaren 2025-2040. We rekenen hiermee omdat de besparing niet eenmalig is, maar jaarlijks terugkeert. De gemiddelde gasprijs van dit moment (januari 2024) is toevallig hetzelfde. Maar de uiteindelijke besparing dit jaar hangt natuurlijk af van jouw gasprijs.
Zie voor meer toelichting: Energieprijzen voor besparingen.
Zonneboiler, zonnepanelen of zonnestroomboiler?
Voor het milieu én je portemonnee zijn zonnepanelen een goede keuze: je bespaart op je CO2-uitstoot én op je energierekening. Toch zijn er situaties waarin een zonneboiler net zo’n goede of zelfs een betere keuze is. Bijvoorbeeld als je al veel zonnepanelen hebt. Of als je maar weinig ruimte op je dak hebt.
Je hebt al zonnepanelen
Heb je al zonnepanelen op je dak liggen en dek je daarmee jouw stroomverbruik (bijna) helemaal af? Dan zit je aan het maximum van de salderingsregeling. Extra panelen leveren je geen financieel voordeel op (je krijgt de lagere terugleververgoeding). Een zonneboiler kan dan een betere keuze zijn.
Dak in de schaduw
Een zonneboiler heeft veel minder 'last' van schaduw dan zonnepanelen. De opbrengst neemt wel wat af, maar veel minder dan bij zonnepanelen. Dus ligt (een stuk van) jouw dak een deel van de dag in de schaduw? Dan kun je beter kiezen voor een zonneboiler.
Zonnestroomboiler: elektrische boiler op zonnestroom
Een zonnestroomboiler is een elektrische boiler die slim verwarmd wordt met de stroom van je zonnepanelen. Het is een manier om meer stroom van je zonnepanelen zelf te gebruiken. Maar het apparaat is minder zuinig dan een zonneboiler en minder efficiënt dan een warmtepomp. Lees meer op Meer zonnestroom zelf verbruiken.
Hoe werkt een zonneboiler?
Een zonneboiler gebruikt warmte uit zonlicht om water te verwarmen. Een zonneboiler bestaat uit:
- Eén of meer zonnecollectoren op het dak om zonnewarmte op te vangen.
- Een pomp en leidingen naar het voorraadvat.
- Een voorraadvat (met 80 tot 300 liter water) voor het warme water.
- Een naverwarmer, meestal de combiketel.
In de collector zit een vloeistof. De temperatuur van de vloeistof kan door de zonneschijn oplopen tot wel 90 graden. Via een leiding wordt de warme vloeistof van de collector naar het voorraadvat gepompt. Daar stroomt het door een warmtewisselaar die de warmte afgeeft aan het water in het vat. Van het vat gaat een leiding naar de douche. Vooral 's winters wordt het water niet warm genoeg en springt de bijverwarmer bij. In de meeste huizen is dat een hr-ketel. Die stookt het water uit de boiler bij tot minstens 60 graden Celsius. Deze temperatuur is noodzakelijk om groei van de Legionella bacterie te voorkomen. Meer daarover op Drinkwater.
De grootte van een zonneboiler wordt meestal afgestemd op de hoeveelheid warmte die in de zomer nodig is om het water op te warmen. Een grotere installatie die in de winter meer warmte (voor warm water) kan leveren, zou ’s zomers veel warmte onbenut laten.
Is mijn cv-ketel geschikt?
Als jouw cv-ketel het Gaskeur-NZ label (Naverwarming Zonneboiler) heeft, is hij geschikt voor een zonneboiler. Soms moet je wel een aansluitset laten monteren, die kost ruim € 100. Heeft je cv-ketel geen NZ-label, maar wel een indirect gestookte boiler (los voorraadvat) dan is het ook mogelijk om te combineren met een zonneboiler.
Zonnecollector: vlakke plaat of buizen
De meeste zonnecollectoren hebben een vlakke glasplaat met daaronder een collector van metaal. Dit heet een vlakkeplaatcollector en ziet eruit als een soort zonnepaneel. Er zijn ook zonnecollectoren die bestaan uit een serie buizen die naast elkaar op het dak liggen. Dit heet een vacuümbuiscollector of heat-pipes. Vacuümbuizen zijn wat duurder als je ze koopt, maar een buiscollector levert als de zon laag staat (in het voor- en naseizoen en in de winter) meer warmte dan een zonnecollector met een vlakke plaat. Hiermee verleng je het ‘zonneboiler-seizoen’ in Nederland. Vacuümbuizen kunnen ook de oplossing zijn als je maar een klein dakoppervlak hebt. En omdat het aantal buizen in een collector variabel is, is het ook makkelijk om de grootte van de collector aan te passen.
Soorten zonneboilers
Er zijn verschillende soorten zonneboilers. De standaard zonneboiler en de compacte zonneboiler leveren alleen warm water. Daarnaast is er een zonneboilercombi die warm water levert én je huis verwarmt.
Standaard zonneboiler
Collector: gemiddeld 3 m2
Inhoud voorraadvat (boiler): 80 tot 250 liter
Afmetingen boiler: diameter 40 tot 80 cm, hoogte 80 tot 165 cm; of een liggend vat van 130 cm lengte en 50 cm doorsnee.
Compacte zonneboiler
Collector en voorraadvat zijn geïntegreerd en daardoor compact. Het is een oplossing voor huizen waar geen plaats is voor een opslagvat binnen.
Watervoorraad: tussen 70 en 170 liter.
Zonneboilercombi
Een zonneboiler-combi zorgt niet alleen voor warm water, maar levert ook warmte voor de verwarming van je huis. De combi heeft een groter collectoroppervlak en een groter voorraadvat. De besparing is sterk afhankelijk van de woning en het gebruik.
Goede kwaliteit
Elke zonneboiler in de Nederlandse handel is van goede kwaliteit en beveiligd tegen bevriezing en oververhitting. Ze gaan 15 tot 25 jaar mee. Eventuele schade aan een collector wordt meestal gedekt door je opstalverzekering; informeer bij jouw verzekeringsmaatschappij.
Milieu Centraal rekent voor de jaren 2025-2040 met een gasprijs van 1,45 euro per kuub (m3) gas, en 25 cent voor een kilowattuur stroom. Dit is de gemiddelde gas- en stroomprijs die voor deze jaren wordt verwacht. Dit doen we omdat de besparing niet eenmalig is, maar jaarlijks terugkeert. Op dit moment (januari 2024) is de gasprijs toevallig hetzelfde, maar de stroomprijs is hoger: 37 cent. Daarom rekenen we in tabellen ook uit wat in 2024 de besparing wordt met deze hogere stroomprijs. Jouw gas- en stroomprijs van dit moment kan hoger of lager zijn; de besparing is op dit moment dan ook hoger of lager.
Zie voor meer toelichting: Energieprijzen voor besparingen.
Tips voor aanschaf zonneboiler
-
01
Laat de zonneboiler plaatsen door een professioneel bedrijf. Kijk op centraalregistertechniek.nl of Verbeterjehuis - Vind een bedrijf voor een betrouwbare installateur.
-
02
Voor het plaatsen van een zonneboiler heb je meestal geen vergunning nodig, als je je aan de regels houdt. In de Wet Natuurbescherming staat dat je beschermde diersoorten onder je dakpannen niet mag doden of verstoren. Meer informatie lees je op de website van de Rijksoverheid.
-
03
Laat een schermpje plaatsen op een goed zichtbare plek waarop je kunt zien of de zonneboiler goed werkt of een storing heeft.
Let op beschermde dieren
Onder de dakpannen van je huis kunnen beschermde diersoorten, zoals vleermuizen of vogels, nestelen. Volgens de Wet Natuurbescherming mag je deze dieren niet verstoren of doden. Je kunt de installateur vragen om eerst te checken of er nesten aanwezig zijn op het dak of onder de dakpannen. Maar veel installateurs doen de inspecties op afstand en kunnen dat dan niet zien. Hou dus zelf in de gaten of je in de maanden april t/m augustus vogels onder de dakpannen in en uit ziet vliegen of dat er nesten zijn op het platte dak waar de zonnecollector gepland is. Is dat het geval? Dan kun je rekening houden met de broedende vogels door de installateur te vragen nog even te wachten met het plaatsen van de zonnecollector tot buiten het broedseizoen: vóór 1 april of ná 1 augustus.
De productie van een zonneboiler en het milieu
Bij de productie van een zonneboiler komen broeikasgassen zoals CO2 vrij. Maar dat is veel minder dan wat je over de hele levensduur van je zonneboiler aan CO2-uitstoot bespaart.
Meer informatie
- Kijk voor leveranciers van zonneboilers op de site van brancheorganisatie Holland Solar.
- Naast de landelijke subsidie zijn er in sommige gemeenten of provincies subsidies voor zonneboilers. Kijk op de Energiesubsidiewijzer.
- Ben je benieuwd wat je nog meer kan doen om je huis energiezuiniger te maken: check je woning op www.verbeterjehuis.nl.
Anderen keken ook naar
Zonnepanelen: hoe geschikt is je dak?
Verreweg de meeste Nederlandse daken zijn geschikt voor zonnepanelen. En ze liggen al op meer dan 2 miljoen huizen. Maar hoe weet je of jouw dak geschikt...
Besparen onder de douche
Ruim 25 procent van je gasverbruik gaat op aan warm water voor de badkamer en keuken. Je kunt hierop eenvoudig besparen door korter te douchen en een waterbesparende...
Wonen zonder aardgas
Energie besparen doen we al, maar vanaf nu gaat het een stapje verder: we gaan wonen zonder aardgas. De alternatieven voor je vertrouwde hr-ketel zijn...