Infraroodpanelen werken anders dan ‘gewone’ verwarming, die de lucht in de hele ruimte verwarmt (convectieverwarming). Infrarood warmtepanelen zet je neer of hang je aan de muur of aan het plafond. Ze geven stralingswarmte af naar een bepaalde plek in de kamer (bijvoorbeeld je werktafel of de zithoek). Zit je in de stralingswarmte, dan voelt dat comfortabel, ook al is de luchttemperatuur om je heen lager. Net zoals het in de lente in de zon behaaglijk kan zijn ook al is de temperatuur nog laag. Maar als je bij het warmtepaneel wegloopt, is de warmte ook weg. Infraroodpanelen worden ook wel IR-panelen of infrarood warmtepanelen genoemd.

Wanneer kies je voor infraroodpanelen?

Infraroodpanelen worden heel snel warm en zijn daardoor geschikt als bijverwarming op een bepaalde plek, voor een wat kortere tijd. Om een ruimte de hele tijd te verwarmen, zijn ze eigenlijk alleen geschikt als je huis zeer goed geïsoleerd is en dus weinig warmte verliest. De infraroodpanelen verwarmen dan ook de meubels, vloer en wanden en daarmee indirect ook de lucht. In een huis met minder goede isolatie kost dit veel energie.

Tips infraroodpanelen

Hoe werken infraroodpanelen?

Infraroodpanelen verwarmen niet de hele ruimte, maar stralen de warmte naar de plekken waar je zit of bezig bent. Ze verwarmen dus gericht, en dat kan energiezuiniger zijn. Maar buiten het bereik van de panelen blijft het koud. Je voelt de warmte tot zo’n 3 meter. Om wel de hele ruimte te verwarmen met infraroodpanelen zou je meerdere infraroodpanelen tegelijk aan moeten zetten, maar dat kost veel stroom.

Vlakke plaat, groot stralingsoppervlak

IR-panelen werken op stroom, en doen dat slimmer dan vroeger. Een ouderwets elektrisch straalkacheltje in de badkamer had een spiraal die roodgloeiend heet werd. IR-panelen worden minder heet, tussen de 60 en 200 graden. Ze hebben geen spiraal, maar een vlakke plaat die warm wordt. Daardoor heb je een groter stralingsoppervlak aan de voorkant. De achterkant van het paneel is geïsoleerd en verliest daardoor weinig warmte. Met minder stroom krijg je meer straling dan bij de ouderwetse straalkachel.

Liefst aan het plafond hangen

Het duurt een paar minuten voordat het paneel stralingswarmte afgeeft. Het paneel werkt het beste als het aan het plafond hangt, dan zit er niks in de weg tussen jou en het paneel. De beste hoogte is ongeveer 2,6 meter boven de vloer. Bij meer dan 3 meter kun je hem beter lager hangen, met draadjes aan het plafond. Op de werkkamer kun je hem combineren met een klein paneel onder het bureau zodat je benen en voeten ook warm worden.

Aan- en uitzetten: schakelaar, thermostaat of bewegingssensor

Er zijn panelen met een simpele aan/uit-schakelaar, maar ook panelen met verschillende standen of een thermostaat die het paneel uitschakelt (of terugschakelt) als de ingestelde temperatuur is bereikt. Sommige panelen hebben zelfs een bewegingssensor die het paneel alleen inschakelt als er iemand aanwezig is.

Hoe duurzaam is infrarood verwarming?

Elektrische verwarming kan duurzaam zijn. Stroom kan namelijk opgewekt worden met wind en zon, en daarbij komt geen CO2 vrij. Maar het is wel belangrijk dat we zuinig omgaan met stroom. Want als we heel veel stroom gaan verbruiken, lukt het niet om dat allemaal duurzaam op te wekken. Populair gezegd: daar zijn geen windmolens tegenop te bouwen. Dat betekent: de cv-ketel niet vervangen door apparaten die veel stroom verbruiken, maar wel door zuinige verwarmingsapparaten. 

Een warmtepomp is zo'n zuinig apparaat voor verwarming. Infrarood straalkachels en infrarood vloerverwarming zijn niet zuinig.

Infrarood panelen zijn een goede keuze als je ze gebruikt als bijverwarming. Bijvoorbeeld op je werkkamer, als je daardoor de verwarming daar kunt uitlaten. Of boven de bank, als daardoor de verwarming in de woonkamer lager kan. Maar wil je er je hele huis mee verwarmen? Dan zijn ze alleen een goede keuze als je huis zeer goed geïsoleerd is. De meeste huizen in Nederland zijn dat nog niet.

Warmtepomp is duurzamere keuze

Een warmtepomp gebruikt warmte uit de lucht of bodem om je huis te verwarmen. Met weinig stroom kan een warmtepomp veel warmte leveren. Daardoor is verwarmen met een warmtepomp zuiniger dan met infraroodpanelen.

Niet zuinig: infrarood kachel en infrarood vloerverwarming

Veel mensen stappen over op elektrische kachels of infraroodverwarming. Maar hoe duurzaam is dat eigenlijk? En waarom is een infraroodpaneel in sommige gevallen wel duurzaam, maar een infrarood kachel en infrarood vloerverwarming, folie of radiator niet?

Elektrische kachels en elektrische boilers gebruiken veel stroom om het huis en het water warm te krijgen. Daarom zijn ze niet duurzaam. Er zijn andere apparaten die veel minder stroom gebruiken, zoals een warmtepomp, warmtepompboiler en infraroodpanelen.

Hetzelfde geldt voor elektrische vloerverwarming en infrarood vloerverwarming of infrarood folie. Infrarood vloerverwarming of infraroodfolie is eigenlijk gewoon elektrische vloerverwarming. De manier van warmte opwekken en het rendement zijn gelijk. Wil je hier meer over weten? Kijk dan op elektrische vloerverwarming.

Infraroodkachels verbruiken net zo veel energie als gewone elektrische kachels. Ze worden als energiezuinig aangeprezen, maar zijn dat niet.

Infraroodpanelen als bijverwarming

Een infraroodpaneel als bijverwarming kan het energieverbruik van de hoofdverwarming (nu nog bijna altijd een hr-ketel op gas, soms een warmtepomp op elektriciteit) verminderen. Hieronder staan de meest voorkomende situaties. Maar bedenk wel: het gebruik van een infrarood stralingspaneel kost ook energie.

Zithoek

Je kan een infraroodpaneel gebruiken als bijverwarming in de zithoek. De thermostaat van de verwarming kan dan wat lager (dat bespaart energie), maar je hebt het toch aangenaam warm door het infraroodpaneel (dat kost natuurlijk energie).

Badkamer

Met een infraroodpaneel kan je de badkamer snel verwarmen op de momenten dat je er bent. De gewone radiator laat je uit of zet je heel laag (bijvoorbeeld stand 1 van de thermostaatknop). En als je in de badkamer bent, zet je het infraroodpaneel aan. Even het infraroodpaneel gebruiken kost minder energie dan lange tijd de radiator aan laten staan. Dit werkt alleen met een infraroodpaneel dat snel opwarmt.

Werkkamer

Je kan een infraroodpaneel gebruiken om een (werk)kamer waar je even of een paar uur bent te verwarmen. Een tijdje het infraroodpaneel gebruiken kost minder energie dan de hele werkkamer opwarmen met de radiator. Waar het omslagpunt ligt (bij 2, 4, 6 uur, …) hangt af van jouw situatie. Ook maakt het uit of je wel of niet alleen in huis bent. Ben je alleen, dan kun je overal de verwarming laag zetten en bespaar je best veel. Ben je niet alleen, dan brandt de verwarming in de woonkamer (en misschien ook andere ruimtes) toch en is je besparing door het gebruik van het infraroodpaneel kleiner. Een alternatief is een slimme thermostaat waarmee je kamers apart kunt verwarmen: daarmee kun je de werkkamer alleen verwarmen als het nodig is.

Infraroodpanelen als hoofdverwarming

De cv-ketel de deur uit en het hele huis verwarmen met infraroodpanelen: in een zeer goed geïsoleerd huis kan dat een goed idee zijn. Een huis met zeer goede isolatie heeft namelijk maar weinig energie nodig om te verwarmen (het heeft een lage warmtevraag). Voor warm water uit de kraan kun je dan bijvoorbeeld kiezen voor een warmtepompboiler of een zonneboiler met elektrische naverwarmer. Een gewone elektrische boiler is minder duurzaam: de aankooprijs is lager, maar hij verbruikt meer stroom.

In huizen die 'gewoon goed' geïsoleerd zijn (maar niet zeer goed) zijn infraroodpanelen plus een warmtepompboiler een stuk minder duurzaam. Vergeleken met een volledig elektrische warmtepomp is het stroomverbruik dan 2 keer zo hoog. We zetten het hieronder voor je op een rij.

Vergelijking infraroodpanelen en warmtepomp

Wil je van het aardgas af? Dan kun je bijvoorbeeld kiezen tussen infraroodpanelen of een warmtepomp: beide apparaten gebruiken stroom. Maar welke keuze heeft het laagste energieverbruik? Milieu Centraal rekent het uit voor een goed geïsoleerde hoekwoning. We vergelijken de volgende apparaten:

1. Infraroodpanelen plus een warmtepompboiler.
2. Een volledig elektrische warmtepomp met een buitenunit.

Wat zijn de aanschafkosten?

Een volledig elektrische warmtepomp is iets duurder, maar door de subsidie is het verschil niet groot. En de warmtepomp gebruikte de helft minder stroom, dus het verschil heb je zo terugverdiend.

Uitgebreid overzicht kosten

Wat is het energieverbruik?

Infraroodpanelen plus een warmtepompboiler verbruiken 2 keer zoveel elektriciteit als een volledig elektrische warmtepomp. Hieronder zie je het verschil in een goed geïsoleerde hoekwoning. We rekenen met een stroomprijs van 25 cent (dat is de gemiddelde stroomprijs voor 2025-2040). Hoeveel jij in een jaar daadwerkelijk bespaart, hangt af van welke stroomprijs je betaalt.

Uitgebreid overzicht energieverbruik

Afweging: infraroodpanelen of warmtepomp?

Een warmtepomp verbruikt in een goed geïsoleerde woning de helft van de stroom en is dus de duurzaamste keuze. In een woning met zeer goede isolatie is de warmtepomp eveneens het zuinigst.

Infraroodpanelen voelen snel warm aan. Dat kan bijvoorbeeld een voordeel zijn als je alleen woont en vaak van huis bent: je zet ze makkelijk aan en uit en voelt meteen de warmte. Ook heb je voor de panelen geen plek nodig voor een buitenunit en maken ze geen geluid. Maar het comfort in huis is wel anders met infraroodpanelen: de warmte verspreid zich niet  gelijkmatig over de hele kamer. In buurt van de panelen voelt het prettig warm, maar op andere plekken voelt het wat kouder aan.

Vragen over infraroodpanelen

Infraroodpanelen en gezondheid

Infraroodpanelen geven onzichtbare langgolvige (zo'n 10 micrometer) infrarode warmtestraling. Langgolvige infrarode straling verwarmt de huid, maar dringt er niet in door. Dit in tegenstelling tot de kortgolvige (780 nanometer tot 1,4 micrometer) infrarode straling van terrasverwarmers of elektrische straalkachels: langdurige blootstelling daaraan kan het bindweefsel onder de huid aantasten. De langgolvige infrarode straling van warmtepanelen is daarentegen niet schadelijk voor de gezondheid.

Garanties en keurmerken

Het is nog onbekend wat de levensduur van een infraroodpaneel is. Sommige fabrikanten geven 10 jaar garantie op de panelen, anderen 5 jaar of slechts 1 jaar. De garantie op de elektronische regeling (schakelaar of thermostaat) is meestal korter dan die op het paneel.

Er zijn nog geen keurmerken voor kwaliteit infraroodverwarming en kwaliteit installateur. Je kunt wel letten op de volgende keurmerken voor de elektrische veiligheid en veilige sterkte van elektromagnetische velden van infrarood stralingspanelen: Tüv, Geprüfte Sicherheit (GS) en KEMA.

Op het typeplaatje van infraroodpanelen staat het CE-logo. CE is een verklaring van de fabrikant dat het ir-paneel voldoet aan de wettelijke regels van de EU voor veiligheid. Zonder zo’n verklaring mag het paneel niet worden verkocht in de EU. Tüv, Geprüfte Sicherheit (GS) en KEMA bieden betere en uitgebreidere veiligheidseisen en controle.