De milieu-impact van desktops, laptops en tablets zit vooral in de productie: er zijn veel materialen en energie nodig om ze te maken. Daarnaast verbruiken ze stroom als ze aan staan. Ook kunnen er schadelijke stoffen in zitten, zoals brandvertragers. Voor het milieu is het vooral belangrijk om zo lang mogelijk met je apparaat te doen: dat spaart grondstoffen en 'maak'-energie uit. Als je je apparaat vervolgens zuinig gebruikt, bespaar je ook nog eens op je energierekening.

Tips voor milieuvriendelijk computeren

Lang met je computer doen

Welke soort computer je ook kiest of gebruikt: je belast het milieu het minst als je zo lang mogelijk met hetzelfde apparaat blijft doen. Voor de productie van een computer zijn namelijk veel grondstoffen en energie nodig. Die spaar je uit als je jouw aankoop uitstelt.

Ben je toe aan een nieuw apparaat, bijvoorbeeld omdat er iets kapot is of omdat hij verouderd is? Bekijk dan eerst welke mogelijkheden er zijn om je apparaat te refurbishen (upgraden). Op die manier kan je apparaat vaak weer een tijd mee. Laat bijvoorbeeld je computer repareren bij een repair café of bij een winkel die gespecialiseerd is in het 'refurbishen' van computers. Of zoek een handleiding op internet en doe het zelf!

Tijd voor een nieuwe computer? Ga voor een refurbished apparaat 

Overweeg je een nieuwe computer aan te schaffen, vraag jezelf dan eerst af of dit echt nodig is. Heb je bijvoorbeeld nog een (goede) desktop, denk dan goed na of een extra laptop of tablet echt nodig is. Hoe meer apparaten je koopt, hoe hoger de milieubelasting. 

Heb je echt een nieuwe computer nodig? Koop dan bij voorkeur een refurbished apparaat. Een refubished apparaat is zo goed als nieuw maar wel goedkoper in aanschaf. Daarnaast is het duurzamer omdat er minder nieuwe onderdelen voor nodig zijn. En juist voor de productie van de onderdelen van de computer is veel energie en grondstof nodig.

Het is wel belangrijk dat je een betrouwbaar refurbished apparaat koopt. Gebruik hiervoor onderstaande tips:  

• Bedenk welke functies je nodig hebt en welk apparaat daar het beste bij past. Heb je je laptop bijvoorbeeld nodig voor zware taken of alleen voor surfen en streamen? In het laatste geval kan je eventueel ook kiezen voor een tablet of alleen een mobiele telefoon. Door jezelf dit soort vragen te stellen, voorkom je dat je een apparaat aanschaft met functies die je niet nodig hebt. Hiermee bespaar je kosten, energie en grondstoffen. 
• Vergelijk prijzen: een refurbished laptop kan bijvoorbeeld 5-10% goedkoper zijn dan een nieuwe laptop. 
• Kies bij voorkeur voor een apparaat met Keurmerk Refurbished.  

Extra tips voor het kopen van een duurzaam apparaat

Of je nu kiest voor een refurbished of nieuw apparaat: onderstaande tips helpen je nog verder op weg bij het maken van een duurzame keuze. 

Desktop, laptop of tablet: wat is de duurzaamste keuze?

Als je gaat kiezen tussen een dekstop, tablet of laptop dan is een tablet de meest milieuvriendelijke keuze. Voor een desktop zijn de meeste grondstoffen en energie nodig. Voor het maken van een laptop zijn minder grondstoffen nodig dan voor een desktop. Voor een tablet zijn weer minder materialen grondstoffen nodig dan voor een laptop.

Daarnaast geldt dat een desktop gemiddeld drie keer zoveel energie verbruikt als een laptop. Een tablet verbruikt ongeveer de helft minder energie dan een laptop. 

Bedenk voor je een apparaat aanschaft wat je met het apparaat wilt doen: als je bijvoorbeeld veel wilt gamen, maak je een andere keuze dan wanneer je het apparaat vooral gebruikt om het nieuws te lezen. Een desktop koop je als je vaak zware computerbewerkingen uitvoert die veel rekenwerk vragen, zoals bijvoorbeeld grote video- en fotobewerkingen of gaming.

Keurmerken voor computers

Keurmerken voor desktops, laptops en tablets geven garanties dat er bij de productie van een apparaat rekening is gehouden met het milieu en stellen extra eisen aan het materiaal- en energieverbruik van computerapparatuur en aan de repareerbaarheid. Kies je voor een refurbished apparaat? Kies dan bij voorkeur voor een apparaat met Keurmerk Refurbished.  Koop je een nieuw apparaat? Dan kan je letten op keurmerken zoals Energy Star, TCO en EPEAT. De Europese Unie werkt aan nieuwe richtlijnen voor computers met onder andere eisen voor energieprestaties en repareerbaarheid.

Het is niet per definitie zo dat producten zonder keurmerk meer milieubelasting opleveren, maar met een keurmerk heb je wel garanties dat de milieubelasting lager uitpakt. Op de Keurmerkenwijzer vind je een overzicht van keurmerken voor elektronica.

Milieuvriendelijk computeren: minder energie verbruiken

Naast het type apparaat dat je kiest, heeft ook de manier waarop je het apparaat gebruikt invloed op je energierekening. Zuinig met je apparaat omgaan is dus beter voor het milieu en scheelt geld!

Zet computer op tijd uit

Als je de desktop of laptop een tijdje niet gebruikt, zet hem dan zo snel mogelijk uit. Stel het energiebeheer van je computer zo in dat deze snel in de energiebesparende slaapstand gaat. De accu van een laptop of tablet gaat hierdoor ook langer mee. De aanbevolen inschakeltijd voor de slaap- of sluimerstand van de pc zelf ligt tussen de 15 en 60 minuten. Een monitor stel je in tussen de 5 en 20 minuten. Op de website van de producent vind je vaak tips om je apparaat zo zuinig mogelijk in te stellen.

Zuinige monitor

Gebruik geen groter beeldscherm (monitor) dan noodzakelijk, want hoe groter, hoe meer energie je verbruikt. Je kunt ook energie besparen door de helderheid van het beeldscherm zo laag mogelijk in te stellen.

Zet wifi en bluetooth uit

Als je wifi en bluetooth aanstaan, gaat je apparaat de hele tijd op zoek naar draadloze verbindingen. Dit kost veel energie. Schakel de wifi en bluetooth daarom uit als je ze niet nodig hebt.

Gebruik één apparaat tegelijk

Heb je meerdere computers? Let er dan op dat je ze niet tegelijkertijd gebruikt. Dat bespaart weer energie.

Tips om je accu zo lang mogelijk mee te laten gaan

Bij verkeerd gebruik kunnen accu’s snel verouderen of zelfs kapot gaan. Om ervoor te zorgen dat de accu van je laptop of tablet zo lang mogelijk meegaat, let je hierop:

Duurzame randapparatuur: tips

Kies de juiste randapparatuur

Je kunt geld en energie besparen door energiezuinige randapparatuur (zoals een muis, toetsenbord of printer) te kiezen. Randapparatuur met een USB-aansluiting verbruikt minder stroom dan apparaten die met een stekker verbinding maken met een stroomnet. Gebruik liever geen draadloze muis of toetsenbord, omdat hier vaak extra batterijen of accu's voor nodig zijn.

Zet randapparaten écht uit

Schakel randapparaten zoals een externe harde schijf helemaal uit als je ze niet gebruikt. Ze blijven namelijk energie verbruiken als je ze in verbinding laat met het stopcontact. Haal de stekker dus uit het stopcontact of schakel de stekkerdoos uit. De modem of router hoef je niet helemaal uit te zetten.

Alles-in-éénprinter

Inkjet-printers gebruiken minder stroom dan laserprinters, maar zijn vaak niet zuinig met inktgebruik. Print je thuis vaak en veel, dan kan een laserprinter een milieubewuste keuze zijn. Wil je voorkomen dat je veel afval hebt door lege inktcartridges, overweeg dan een inkttank-printer. Deze printers zijn duurder in aanschaf, maar hebben als voordeel dat je zelf de inkt kunt bijvullen. Dat is goedkoper en zorgt voor minder afval. Let op: sommige inkjet-printers kunnen problemen krijgen met de printkwaliteit als ze langdurig uitgezet worden. In dat geval is in standby laten staan een betere optie.

Verder ga je papierverspilling tegen door zoveel mogelijk dubbelzijdig te printen (dit kun je instellen). Bewaar op één zijde bedrukt papier als kladpapier. Let bij jouw keuze voor zowel het papier als voor de printer op keurmerken. Als je kringlooppapier of FSC-papier gebruikt, zorg je voor een lagere milieubelasting.

Hoeveel energie verbruikt een e-reader?

Ben je op zoek naar een apparaat om vooral boeken en artikelen mee te lezen? Dan is een e-reader misschien wat voor jou. Een e-reader gebruikt weinig energie. Terwijl je leest is het energieverbruik nul, want het apparaat maakt gebruik van elektronische inkt (e-ink) in plaats van schermverlichting. Aan- en uitzetten, omslaan van pagina’s en downloaden kost een beetje energie, maar ook niet veel. Hierdoor is nauwelijks stroom nodig en is een e-reader een energiezuinig apparaat.

Let op: een e-reader heeft alsnog milieubelasting. Er zijn grondstoffen en materialen gebruikt voor de productie van de e-reader. Bedenk bij de aankoop van een e-reader daarom of je het apparaat wel echt nodig hebt, of dat je misschien ook papieren boeken kunt lenen bij de bibliotheek. Voor het milieu is lenen bij de bieb beter dan het kopen van een e-reader. Je kunt natuurlijk ook op zoek gaan naar een tweedehands e-reader. 

Digitaal boek wint van papier

Ga je een Nederlandstalig boek kopen? Dan kun je voor het klimaat beter een digitaal boek kiezen dan een gedrukt boek van papier. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de papieren variant grotere klimaatimpact heeft dan het digitaal lees- of luisterboek.

Papier: denk aan de bieb

Hout is een hernieuwbare grondstof die het klimaat weinig belast. Maar voor zowel productie als transport is veel energie nodig. Bovendien vergt de productie van een papieren boek, krant of rapport zowel land, water als chemicaliën. Lees je graag boeken, kies dan voor een bibliotheekabonnement of koop een tweedehandsboek.

Digitaal vanaf 25 boeken

Lezen via een desktop, laptop, tablet of e-reader is milieubelastend. Je verbruikt energie en de grondstoffen die nodig zijn voor het apparaat wegen ook mee. Als je meer dan 25 boeken hebt gelezen is de klimaatimpact van een e-reader gecompenseerd. Lees je een enkele keer een digitaal boek, doe dat dan op een apparaat dat je toch al in huis hebt. Onder die voorwaarden wint een downloadbaar boek het van een nieuw papieren boek. Het downloaden van een boek heeft namelijk veel minder klimaatimpact dan het drukwerk.

Computer, laptop of tablet inleveren

Als je besluit om je oude computer weg te doen, kijk dan eerst of je iemand kent die het apparaat nog kan gebruiken of doneer het apparaat aan een goed doel. Lukt dat niet, dan kun je de oude apparaten gratis inleveren bij de winkel. Ook bij de milieustraat van de gemeente kun je jouw oude computer en randapparatuur altijd kwijt.

Het inleveren van je computer zorgt voor hergebruik van waardevolle grondstoffen, zoals zilver, goud en palladium. Als je de computer of printer bij het huisvuil zet, gaan deze waardevolle stoffen verloren. Daarnaast komen schadelijke stoffen in het milieu terecht als je het apparaat niet-gescheiden inlevert. Zorg er dus voor dat je jouw computer op de juiste manier inlevert!

Meer informatie

• Kijk voor meer informatie over keurmerken van computerapparatuur op de Keurmerkenwijzer.
• De gemeentereiniging in jouw woonplaats kan informatie geven over inzamelingspunten. Of kijk op Stichting Open voor een overzicht van inleverpunten in winkels.
• De Consumentenbond beoordeelt laptops op onder andere. energieprestaties en repareerbaarheid.