De milieu-impact van kerstlampjes zit vooral in het stroomverbruik. Met zuinige ledlampjes bespaar je daar flink op. Een snoer met ledlampjes is 8 keer zo zuinig als eentje met gloeilampjes. Zet verder de verlichting uit als je niet thuis bent of naar bed gaat. Een timer is daarvoor handig. Zo heb je een feestelijke kerst met minder milieu-impact.

Tips kerstverlichting

Milieu-impact van kerstverlichting

Tot 99 procent van de milieudruk van gloeilampen ontstaat door het elektriciteitsgebruik van de lamp. Het maken van de lampjes zorgt ook voor milieuvervuiling, maar dit weegt lang niet op tegen de invloed van het stroomverbruik. Nog niet alle stroom is groene stroom. Elektriciteit wordt in Nederland nog voor een groot deel opgewekt via de verbranding van fossiele brandstoffen zoals gas en steenkool. Hierbij komt veel CO2 vrij en dat draagt bij aan klimaatverandering. Bij elektriciteitsproductie komen ook vervuilende stoffen vrij, zoals zwaveldioxide, stikstofoxide en kwik.

Vervang kerstverlichting met gloeilampjes dus door led, zelfs als de gloeilampjes nog niet stuk zijn. Oude kerstverlichting met elektriciteitssnoer en stekker moet als elektrisch apparaat worden ingeleverd bij de winkel of de gemeentelijke milieustraat.

Led in de boom: 8 x zuiniger

Ledverlichting gaat heel efficiënt met energie om. Kerstlampjes met ledjes zijn ongeveer 8 keer zuiniger dan kerstverlichting met gloeilampjes. Door het lagere elektriciteitsverbruik, is de uitstoot van broeikasgassen en vervuilende stoffen minder (en de elektriciteitsrekening lager).

Gloeilampen en halogeenlampen verdwijnen uit de winkel als gevolg van de Europese richtlijn Ecodesign, maar deze regel geldt niet voor kerstverlichting. Voor kerstverlichting is er ook geen verplicht energielabel. Ga je kerstverlichting kopen? Let dan goed op, want er ligt nog onzuinige kerstverlichting in de winkel. Het vermogen in Watt geeft aan hoeveel stroom de verlichting gebruikt. Dat kun je terugvinden op de verpakking. Ook staat er meestal duidelijk op als het om ledverlichting gaat.

Meer weten over het verbod op de gloeilamp en halogeenlamp? Zie Gloeilamp verdwijnt.

Timer voorkomt onnodig stroomverbruik

Met behulp van een timer, kun je instellen op welk moment de kerstverlichting automatisch aan en uit gaat. Zo voorkom je dat de verlichting onnodig blijft branden. Je kunt natuurlijk ook handmatig of via een een schakelaar de kerstverlichting uitdoen, maar let dan wel op de transformator.

Transformator

Sommige soorten kerstverlichting werken op een lage spanning en zijn daarom voorzien van een transformator. Vooral oudere transformators hebben last van sluipverbruik: ze verbruiken ook stroom als het licht uit staat. Je stopt dit sluipverbruik door de stekker uit het stopcontact te halen, of door een schakelaar te plaatsen tussen de transformator en het stopcontact. Nieuwe transformatoren hebben een heel laag sluipverbruik.

Kerstverlichting vergelijken

Kerstverlichting is er in alle soorten en maten. Wat je mooi of gezellig vindt is voor iedereen anders. In de tabel hieronder ontdek je het verschil in energiegebruik tussen led-lampjes en ouderwetse gloeilampjes per type kerstverlichting. Tussen binnen- en buitenlampjes bestaat nauwelijks verschil in energieverbruik daarom staan die hier niet apart vermeld.

95 procent minder stroom, zelfde sfeerlicht

Stel dat je tijdens de kerstperiode de volgende onzuinige lichtjes laat branden:

• een kerstboom met een snoer van 20 gloeilampjes (vermogen 25 W);
• een kerstster met een gloeilamp (25 W);
• een 10 meter lange lichtslang (160 W) aan de gevel;
• 100 buitenlampjes (25 W) in een boom.

Met de hierboven beschreven kerstverlichting verbruik je gedurende de kerstperiode (30 dagen) 170 kWh. Dit is ongeveer € 50. Stel je zet de lichten op een timer dan scheelt dat 120 kWh en wordt het verbruik 50 kWh (€ 14). De duurzaamste keuze is led en een timer. Dan is je verbruik nog maar 6 kWh (€ 1,80), dat scheelt dus meer dan 95 procent ten opzichte van 170 kWh.

Veilige lampjes voor buiten

Voor verlichting buiten heb je speciale kerstlampjes of lichtslangen nodig die beschermd zijn tegen vocht en vuil. Zo'n bescherming staat op de verpakking vermeld als 'IP23' (of een hoger cijfer). Sommige buitenlampjes werken met een transformator die netspanning omzet naar een lagere spanning, bijvoorbeeld 12 of 24 V. Dat verkleint de risico's.

Led kaarsen en theelichtjes voor binnen

Oplaadbare led kaarsen en led lichtjes zijn een beter alternatief voor echte kaarsen. Ze zien er steeds realistischer uit en zorgen voor sfeer in huis. Led is veel beter voor het milieu, vanwege minder verbranding van aardolieproducten. Veel gewone kaarsen worden gemaakt op basis van paraffine en stearine, beide op basis van aardolie, al zijn er ook kaarsen die worden gemaakt op basis van bijenwas of plantaardige grondstoffen. Voor alle brandende kaarsen in huis geldt: ze zorgen voor ongezonde luchtvervuiling in huis, wat vooral een probleem is voor kinderen en mensen met luchtwegklachten. Speciaal voor hen zijn oplaadbare led kaarsen dus ook een gezonder alternatief.

Led kaarsen zijn verkrijgbaar in allerlei soorten: dinerkaarsen, dunne kaarsen voor in de boom en kerststukjes, dikke kaarsen en theelichtjes. Kies dan wel voor oplaadbare led kaarsen en -theelichtjes in plaats van led kaarsen en lichtjes met wegwerpbatterijen of knoopcellen. Oplaadbare batterijen zijn goedkoper in gebruik en veel minder milieubelastend.

Meer informatie

• Lees ook de milieutips voor kerstbomen