Verwarming is een grote energieverbruiker in huis. Ongeveer de helft van je energierekening bestaat uit kosten voor verwarming, en 18 procent voor warm water. Voor je portemonnee en het klimaat levert het dus veel op om je huis zuinig en op een duurzame manier te verwarmen. De overstap van aardgas naar duurzame warmte wordt ook wel de energietransitie genoemd.

Een warmtepomp is een duurzame manier om je huis zonder aardgas te verwarmen. De warmtepomp maakt gebruik van elektriciteit en van de warmte in de buitenlucht of bodem. Maar pas op: niet alle vormen van elektrische verwarming zijn duurzaam! Gewone elektrische kacheltjes, elektrische vloerverwarming en een inductie cv-ketel zijn bijvoorbeeld niet duurzaam. Je leest hierover meer op Verwarming: wat is een slim alternatief voor gas.

Tips voor verwarmen en koelen

Verwarmen zonder aardgas heeft de toekomst

In verreweg de meeste Nederlandse woningen hangt nog een cv-ketel op aardgas. Om klimaatverandering binnen veilige grenzen te houden is het nodig om het gebruik van fossiele energie, zoals aardgas, tot bijna nul terug te dringen. In 2030 moet het gasverbruik fors minder zijn. Dat lijkt ver weg, maar is dichtbij: als je nu een nieuwe hr-ketel op gas koopt, zou het best je laatste kunnen zijn.

Duurzame verwarming

Duurzaam verwarmen van je huis gaat over twee dingen: energiezuinig verwarmen én verwarmen zonder CO2. We gebruiken met z’n allen zoveel energie, dat een energievoorziening zonder CO2 alleen op tijd lukt als we én snel omschakelen naar duurzame energie én tegelijkertijd fors besparen op ons verbruik.

Besparen op je gas- en stroomverbruik kan door je huis goed te isoleren, een energiezuinig ventilatiesysteem aan te leggen en een zuinig verwarmingsapparaat te installeren. Duurzame energie zonder uitstoot van CO2 komt van duurzame stroom (zonne- en windenergie), biogas, warmte uit de bodem die in de zomer is opgeslagen, en warmte uit diepere aardlagen. De vertrouwde cv-ketel op gas zal stap voor stap vervangen worden door elektrische warmtepompen en stadsverwarming via warmtenetten. Al valt nu nog niet te zeggen hoe verwarming er in de toekomst precies uit zal zien. En per wijk kan het verschillend zijn. Lees meer op Wonen zonder aardgas.

Goede isolatie als basis

Een huis dat goed is geïsoleerd heeft in de winter maar weinig warmte nodig om prettig te voelen. Nieuwere huizen van na 2000 hebben goede isolatie en HR++ glas. Iets oudere huizen hebben wel isolatie, maar minder dik. En nog oudere huizen zijn vaak maar gedeeltelijk geïsoleerd, de isolatie van de gevel en de vloer ontbreekt in veel gevallen en ook hebben ze meestal geen HR++ glas.

Welke isolatie heeft jouw huis?

Voor een snelle check kun je kijken op Alles over isoleren. Daar vind je een overzicht van bouwjaren en de isolatie die het huis bij de bouw heeft meegekregen. Maar vaak heeft een vorige eigenaar na de bouw al iets aan de isolatie verbeterd. De Isolatie-zelfscan helpt je om te ontdekken welke isolatie jouw huis heeft. 

Met de Verbetercheck van Verbeterjehuis.nl kun je ontdekken wat je nog kan doen om de isolatie van je woning te verbeteren, wat dat kost en hoeveel je bespaart.

Is de cv-ketel aan vervanging toe?

Is je cv-ketel 12 jaar of ouder? Begin dan alvast met uitzoeken welke duurzame mogelijkheden er voor jou zijn. Als je wacht tot je ketel definitief kapot is en je in de kou zit, ben je te laat!

Combineer met hybride warmtepomp

Combineer de nieuwe cv-ketel met een hybride warmtepomp. Dat is een klein elektrisch apparaat dat naast je cv-ketel hangt. De warmtepomp doet het meeste werk, de hr-ketel springt bij op koude dagen en is er voor warm water. Een hybride warmtepomp maakt gebruik van warmte die in de buitenlucht zit, en maakt daar warmte van waarmee je het huis kan verwarmen. Met een hybride warmtepomp ga je wel meer stroom verbruiken, maar daar staat tegenover dat je tot 60 procent minder gas verbruikt! 

Is de warmtepomp nog niet leverbaar als de nieuwe cv-ketel wordt geplaatst? Vraag de monteur dan om alvast alle leidingen te leggen, dan kan de warmtepomp later makkelijk geplaatst worden. Meer tips vind je op Nieuwe cv-ketel kopen.

Of neem een volledig elektrische warmtepomp

Je kunt ook kiezen voor een volledig elektrische warmtepomp: daarmee heb je geen cv-ketel op gas meer nodig. Hiervoor heb je een redelijk tot goed geïsoleerd huis nodig en je radiatoren moeten 'groot genoeg' zijn. Op lage temperatuur verwarming lees je meer over radiatoren en vloerverwarming.

Een zonneboiler erbij

Een zonneboiler verwarmt water met zonlicht. En als er te weinig zon is, springt de hr-ketel bij. Zo bespaar je de helft van je gasverbruik voor warm water. Een zonneboiler is ook te combineren met een hybride warmtepomp.

Neem een slimme thermostaat

Een slimme thermostaat helpt je om de verwarming zuinig te gebruiken. Hoeveel je hiermee bespaart, hangt af van hoe zuinig je nu al stookt. Lees verder op Nieuwe cv-ketel of combiketel kopen.

Appartement: stem het af met de VvE

Vooral in appartementen is er niet altijd een rookgasafvoer die geschikt is voor een hr-ketel. Bespreek met de installateur en/of het bestuur van de VvE wat de mogelijkheden zijn.

Slimme keuzes voor de badkamer

De helft van Nederland heeft het al: een waterbesparende douchekop. Met minder warm water heb je evenveel genot. En met wat korter douchen is de besparing nog groter. Zie Bespaartips warm water.

Douche met terugwinning van warmte

Door het afvoerputje van de douche verdwijnt heel wat warmte het riool in. Die warmte kan je ook gebruiken om het koude water alvast op te verwarmen. De warmtepomp of cv-ketel hoeft hierdoor minder hard te werken, en bij een warmtepomp heb je een minder groot voorraadvat nodig. In de afvoerpijp, douchebak, of vloer van de inloopdouche komt een warmtewisselaar. Die is makkelijk te plaatsen, vooral als je je badkamer aan het verbouwen bent. Maar er is ook een simpel systeem waarvoor geen verbouwing nodig is. Ontdek hoe een douche-wtw werkt en hoeveel je ermee kunt besparen.

Infraroodpanelen in de badkamer

Infraroodpanelen geven stralingswarmte (je kunt het vergelijken met gloeiende houtblokken). Ze zijn een zuinige manier om het warm te hebben in de badkamer. Je zet ze alleen aan als je er bent.

Hoe duurzaam is een houtkachel?

Een gewone houtkachel of open haard is slecht voor het klimaat en voor je gezondheid Wil je toch hout gebruiken om je huis te verwarmen, kies dan een houtpelletkachel of biomassaketel. Maar ook daar zitten nadelen aan vast voor het klimaat en je omgeving. Voor het milieu is een warmtepomp met lage temperatuur verwarming (LTV) dan ook een betere keuze dan een pelletkachel.